Kontrola drogowa - kiedy
Kontrole policyjne regulowane są przez najważniejszą ustawę w polskim prawie dla kierowców, czyli ustawę z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Tam w artykule 129. czytamy, że podstawę do zatrzymania pojazdu i przeprowadzenia kontroli stanowi: "czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji. 2. Policjant, w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1, jest uprawniony do: 1) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu".
Kontrola policyjna - kiedy policjant może zatrzymać kierowcę
Przykładowe powody kontroli mogą być więc przeróżne:
- podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez kierującego pojazdem,
- podejrzenie, że pojazd pochodzi z przestępstwa (jest kradziony) lub w pojeździe znajdują się osoby, które popełniły przestępstwo,
- uzasadnione podejrzenie, że pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu (np. zły stan techniczny lub kierowca pod wpływem alkoholu),
- wykonywanie czynności służbowych na miejscu zdarzenia drogowego,
- zgłoszenie interwencji przez obywateli,
- zachowanie kierującego pojazdem.
Ale mogą być też dużo mniej konkretne. Czasem służby zatrzymują kierowców podczas rutynowych akcji np. z okazji długich weekendów albo trzeźwych poranków. Tak naprawdę policjant może nas zatrzymać bez wyraźnego powodu. Czy powinniśmy się irytować? Raczej nie. Zwykle rutynowe kontrole trwają chwile, a ich celem jest poprawa bezpieczeństwa na drodze. Jeśli nie złamaliście przepisów, to nie ma się czym martwić.
Kontrola policyjna - czy każdy policjant może zatrzymać kierowcę?
Umundurowany policjant może zatrzymać pojazd zarówno w mieście, jak i poza miastem, zarówno w dzień, jak i w nocy oraz zarówno stojąc przy drodze, jak i z radiowozu. Co więcej, radiowóz może być równie dobrze nieoznakowany. Przepisy odnoszą się bowiem do munduru, a nie znakowania pojazdu.
Przepisy nie odnoszą się również do większych ograniczeń w kwestii samego sposobu zatrzymania pojazdu. Umundurowany policjant może wydać polecenie do zatrzymania machając ręką, tarczą, tarczą ze światłem czerwonym lub latarką ze światłem czerwonym. Co po zatrzymaniu? Funkcjonariusz w mundurze powinien się przedstawić – podać imię i nazwisko oraz stopień służbowy, wskazać nazwę jednostki, dla której pracuje oraz podstawę prawną zatrzymania.
Znak D-43 zmienia ważną rzecz. Za nim kierowcę zatrzymać może tylko policjant w mundurze
Drugi z przypadków zakłada scenariusz, w którym przy drodze pojawia się policjant bez munduru. Strój cywilny sprawia, że funkcjonariusz nadal może legitymować uczestników ruchu, ale otrzymuje taką możliwość wyłącznie w terenie zabudowanym. Za znakiem D-43 (informującym o końcu terenu zabudowanego) kierowca nie musi się zatrzymywać na widok nieumundurowanego policjanta.
Co robić, jeśli i tak zostaniecie zatrzymani przez nieumundurowanego policjanta za znakiem D-43? Najlepiej zadzwonić od razu pod numer 112 i upewnić się, że to prawdziwy funkcjonariusz. Możliwe, że policja prowadzi jakąś akcję i to dlatego doszło do zatrzymania mimo braku munduru.
Jednak może to być przecież oszust lub złodziej, który będzie chciał wykorzystać naiwność kierującego, który przestraszy się kogutów i legitymacji. Rozmowa z operatorem da wam pewność, że wszystko jest w porządku, a w razie próby przestępstwa - wystraszy oszusta.
Jak policjant bez munduru powinien się zachować w sytuacji, w której zatrzyma auto w terenie zabudowanym? Identycznie jak w przypadku policjanta w mundurze, musi podać imię, nazwisko, stopień służbowy i nazwę jednostki, w której jest zatrudniony. W tym przypadku ma obowiązek również pokazać legitymację służbową (bez żądania kierowcy) i nadal musi to zrobić w taki sposób, aby kierujący mógł nie tylko przeczytać dane, ale i je zapisać.
