Kontrole policyjne regulowane są przez najważniejszą ustawę w polskim prawie dla kierowców, czyli ustawę z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Tam w artykule 129. czytamy, że podstawę do zatrzymania pojazdu i przeprowadzenia kontroli stanowi: "czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań Policji. 2. Policjant, w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1, jest uprawniony do: 1) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu".
Kiedy policja zatrzymuje kierowców do kontroli?
Przykładowe powody kontroli mogą być więc przeróżne:
- podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez kierującego pojazdem,
- podejrzenie, że pojazd pochodzi z przestępstwa (jest kradziony) lub w pojeździe znajują się osoby, które popełniły przestępstwo,
- uzasadnione podejrzenie, że pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu (np. zły stan techniczny lub kierowca pod wpływem alkoholu),
- wykonywanie czynności służbowych na miejscu zdarzenia drogowego,
- zgłoszenie interwencji przez obywateli,
- zachowanie kierującego pojazdem.
Ale mogą być też dużo mniej konkretne. Czasem służby zatrzymują kierowców podczas rutynowych akcji np. z okazji długich weekendów albo trzeźwych poranków. Tak naprawdę policjant może nas zatrzymać bez wyraźnego powodu. Czy powinniśmy się irytować? Raczej nie. Zwykle rutynowe kontrole trwają chwile, a ich celem jest poprawa bezpieczeństwa na drodze. Jeśli nie złamaliście przepisów, to nie ma się czym martwić.
Dlatego, jeśli w ten długi weekend zatrzyma was policja, to nie panikujcie. To rutynowe działania na Wszystkich Świętych.
Czy każdy policjant może zatrzymać kierowcę poza terenem zabudowanym?
Według polskich przepisów do kontroli kierowcę może zatrzymać policjant w mundurze. Właśnie z tego powodu patrole jeżdżące nieoznakowanymi wideorejestratorami składają się z policjantów w mundurach. W przeciwnym razie musiałyby czekać do terenu zabudowanego, aby uzyskać możliwość zatrzymania kierującego.
Gdzie mogą kontrolować policjanci?
Do listopada 2019 r. policjanci parkujący w miejscach niedozwolonych i prowadzący z nich kontrole drogowe musieli włączyć sygnały świetlne w radiowozie. Teraz nie muszą tego robić, nawet wtedy, gdy zaparkują samochód na chodniku czy wyspie przystankowej. - Jeżeli jest to niezbędne dla prowadzenia działań kontrolnych, dopuszcza się postój pojazdu policyjnego w miejscu gdzie jest to zabronione, lecz nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego - mówią nowe przepisy.
Warto pamiętać, że nowe zasady dotyczą nie tylko policjantów prowadzących radiowozy oznakowane, ale również te bez oznaczeń. W efekcie do kontroli może dochodzić w najmniej spodziewanych miejscach.
Jak się zachować podczas kontroli?
Mandat grozi kierowcy, który nie dostosuje się do poleceń policjanta podczas kontroli drogowej, czyli np. nie trzyma rąk na kierownicy czy nieproszony wysiądzie z samochodu. Od jakiegoś czasu podczas kontroli funkcjonariusz sprawdza i zapisuje przebieg kontrolowanego samochodu. Z kolei kierowca ma obowiązek umożliwić policjantowi odczytanie wskazań licznika, a więc pozwolić mu zajrzeć do samochodu
Najważniejsze, żeby nie utrudniać interwencji i słuchać policjanta. Nerwowa atmosfera jeszcze nigdy nikomu nie pomogła.
