Po dwudziestu latach muszę przyznać, że rozwiązanie to jest jak najbardziej zasadne. O ile wówczas wydawało mi się dziwactwem bogatych Niemców, to dzisiaj jest dla mnie bardziej zrozumiałe. Przecież obecnie zniknęły już sytuacje, gdy pod blokiem ktoś samodzielnie naprawia samochód, czy wymienia olej. Wszystko realizuje mechanik, a kierowca podczas eksploatacji sprawdza jedynie poziom oleju i ewentualnie go uzupełnia, oraz dolewa płyn do spryskiwacza. Oczywiście znajdą się jeszcze osoby samodzielnie naprawiający samochód, ale to już rzadkość. Jednakże bez względu na to czy sami realizujemy naprawy i wymiany elementów eksploatacyjnych czy zlecamy to mechanikowi, to na nas spoczywa dbałość o wymianę w odpowiednim momencie.
Zastawienie tematów o których należy pamiętać, aby nasz silnik czuł się z nami dobrze przygotowaliśmy w dwóch częściach
- Pierwsza dotyczy elementów eksploatacyjnych identycznych we wszystkich silnikach.
- Druga opisuje elementy, które są ściśle uzależnione od rodzaju jednostki.
Część pierwsza – wszystkie silniki
Olej wymieniaj raz w roku
W przypadku samochodu który jest na gwarancji problem z wymianą oleju nie musi angażować naszej uwagi, gdyż jest wykonywany w ramach obowiązkowych kontroli. Jednakże w chwili gdy gwarancja się skończy, wielu kierowców rezygnuje z jazdy do autoryzowanych serwisów (zbyt duża odległość lub poszukiwanie tańszej usługi) i zleca usługę zaufanym mechanikom. W tym przypadku mechanik oczywiście wymieni nam olej, ale.... to my musimy sobie tego zażyczyć. Ważne w tym wypadku jest to, aby olej wymieniać co roku, albo co 15 000 km (chyba, że producent zaleca inny przebieg). Wynika to z faktu mieszanie się oleju z wodą, powstającą w wyniku różnic temperatury w misce olejowej, mieszania z paliwem spływającym po ściankach cylindra w chwili rozruchu (brak pełnego spalania) oraz wskutek utraty własności podczas styku z nagrzanymi elementami silnika.
Przy wyborze oleju, warto pamiętać, że w pełni syntetyczne oleje silnikowe zapewniają optymalne osiągi silnika i oferują najlepszą ochronę już od momentu jego uruchomienia. Sprawują się lepiej we wszystkich scenariuszach, w których silnik pracuje pod obciążeniem, takich jak jazda w ekstremalnych temperaturach, holowanie ciężkich ładunków i ciągłe zatrzymywanie się i ruszanie w ruchu ulicznym. Dodatkowo fakt lepszej pracy w chwili uruchomienia i szybszego dostarczenia środka smarnego do oddalonych, a najbardziej narażonych elementów pracy sprawia, że są to najlepsze oleje dla wersji wyposażonych w turbosprężarkę.
Olej syntetyczny może ponadto podnieść osiągi i zwiększyć oszczędność paliwa w pojeździe, a w okresach między wymianami pozostaje bardziej wytrzymały przez dłuższy okres czasu w porównaniu z tradycyjnymi olejami mineralnymi lub półsyntetykami.
W przypadku częstej jazdy na krótkich odcinkach i w korkach (np. dojazdy do pracy) olej trzeba wymieniać częściej, niż zaleca producent pojazdu. Wielokrotny rozruch zimnego silnika powoduje skraplanie się większej ilości wody oraz prowadzi do nadmiaru paliwa w mieszance paliwowej. Oznacza to, że do oleju przedostają się niespalone węglowodory oraz skroplona woda, co prowadzi do przedwczesnego starzenia się oleju. Dodatkowo, przy wysokich temperaturach silnika następuje odparowanie tych składników w obiegu oleju, co dodatkowo obniża jakość smarowania.
Filtr oleju
Także filtr w ramach gwarancji jest wymieniany zgodnie z planem serwisowym i nie musimy się tym przejmować. Jednakże tak jak w przypadku wymiany oleju w zaprzyjaźnionym warsztacie, także wymiana filtra zależy od nas samych. Ważne też, aby olej był spuszczany przez korek i korek spustowy powinien zostać dokładnie obejrzany. Korek jest zawsze namagnesowany i w ten sposób możemy zauważyć jakieś problemy, a dodatkowo przetarcie namagnesowanego korka pozwoli ograniczyć ilość mikrodrobin metalu powstałych wskutek pracy elementów: pierścienie tłokowe/powierzchnia cylindra i czop wału/panewka, które byłyby wymieszane w nowo napełnionym oleju.
„Oszczędność" na wymianie filtra może wiązać się z uszkodzeniem i remontem silnika, a koszty takiej naprawy wielokrotnie przekraczają cenę zakupu filtra. Następstwa braku wymiany i zapchania filtra to:
- Przedwczesne zużycie mechaniczne silnika łącznie z ryzykiem jego awarii lub uszkodzenia
- Spadek mocy silnika
- Większe zużycie oleju
- Wyciek oleju
W przypadku częstej jazdy na krótkich odcinkach i w korkach (np. dojazdy do pracy) olej i filtr oleju trzeba wymieniać częściej, niż zaleca producent pojazdu.
Filtr powietrza
Producenci podają konieczność wymiany filtra powietrza z reguły co ok 20 000 km. Jednakże w przypadku jazdy w trudnym terenie np. drogi o dużym zakurzeniu (gruntowe, obszar budowy) wymiany warto dokonać przy każdej wymianie oleju. Okresowa wymiana zapewni nam pewność, że samochód zawsze będzie współpracował z nami i nie zawiedzie nas w nagłym przypadku jak np. energiczne opuszczenie skrzyżowania. Następstwa zapchania filtra to:
- Gorsza jakość mieszanki paliwowo-powietrznej, a przez to niższa moc silnika i zwiększona emisja zanieczyszczeń
- Wyższe zużycie paliwa
- Zwiększone zużycie silnika w wyniku przedostania się cząstek zanieczyszczeń
- Problemy z rozruchem silnika
Poniżej przekażemy na co powinni zwrócić uwagę właściciele wersji benzynowych, diesli i wersji LPG-BENZYNA
Część Druga silniki benzynowe
Świece zapłonowe
Jakość świec decyduje o: osiągach silnika, niezawodności silnika, czystości spalin. Dobra świeca zapłonowa nie jest warunkowana nazwą producenta, ale swoimi parametrami w tym wartością cieplną. Niskie wartości cieplne oznaczają „zimne" świece, czyli świece odprowadzające dużo ciepła w gorących, wysilonych silnikach (np. Ferrari, Porsche, VW TSI). Wysokie wartości cieplne oznaczają „gorące" świece, czyli świece odprowadzające mało ciepła w zimnych, niewysilonych silnikach (np. VW Garbus, Chrysler Voyager). Należy również pamiętać, że od ilości oraz kształtu elektrod zależy trwałość świecy oraz charakterystyka pracy silnika. Dlatego, wybierając świece do pojazdu benzynowego, należy upewnić się, jakie wymagania ma silnik (świeca jednoelektrodowa
czy może wieloelektrodowa, wartość cieplna tp). Założenie świec nieodpowiednich nie ma żadnego sensu, gdyż tylko pogorszy pracę silnika.
Filtr Paliwa
Zadaniem filtra paliwa w silniku benzynowym jest ochrona układu wtryskowego silnika przed cząstkami i innymi zanieczyszczeniami w paliwie. Filtr paliwa w silniku benzynowym charakteryzuje się dużo dłuższym okresem eksploatacji w stosunku do innych filtrów, ale nie należy zapominać o konieczności regularnej wymiany filtra, zgodnie z zaleceniami producenta. Efektem braku wymiany filtra są:
- Spadek mocy silnika
- Zaburzenie lub przerwanie dopływu paliwa
- Pogorszenie wydajności pompy paliwa łącznie z możliwością jej zatarcia
W przypadku elektronicznych systemów wtryskowych, nawet najmniejsze cząstki w układzie wtryskowym mogą prowadzić do silnego zużycia mechanicznego. Stąd też nie warto wymieniać filtra na „tanią podróbkę". Przykładowo filtry benzyny Bosch filtrują zanieczyszczenia o wielkości poniżej jednej tysięcznej milimetra
Część Druga – silnik wysokoprężny
Świece żarowe
W przypadku silników wysokoprężnych praca jest uwarunkowana warunkami termodynamicznymi, czyli odpowiednim ciśnieniem i temperaturą w cylindrze. Niestety w chwili rozruchu zimnego silnika nie mamy wymaganej temperatury. Aby ją uzyskać w komorze lub bezpośrednio w cylindrze (zależy od rodzaju jednostki) zamontowane są świece żarowe, które zapewniają niezawodny rozruch, oraz stabilną pracę silnika w niskich temperaturach. Ponieważ świece żarowe to części podlegające zużyciu, ich wydajność powinna być regularnie sprawdzana przez fachowców. Jeśli jest konieczna wymiana, należy zakupić wskazany przez producenta model świecy. Świeca może być metalowa lub ceramiczna, z elementem grzejnym o odpowiednio dobranej średnicy. Najnowsze świece żarowe (często wybierane na montaż fabryczny) osiągają temperaturę do 1 300°C w czasie poniżej 2 sekund, nawet przy najniższych temperaturach.
Zapewnia to:
- płynną praca silnika, nawet przy zimnym silniku
- rozruch porównywalny do silnika benzynowego
- wysoką kultura pracy silnika oraz obniżenie zużycia paliwa
Filtr paliwa
Zadanie filtra oleju napędowego to ochrona układu wtryskowego silnika przed wszelkimi cząstkami, wodą i innymi zanieczyszczeniami w paliwie. W nowoczesnych układach wtryskowych pasowania podzespołów mają rząd wielkości mikronów. Tylko wysokiej klasy filtr zatrzyma wszystkie zanieczyszczenia i ochroni silnik przed zanieczyszczeniami
Filtry w silnikach wysokoprężnych należy regularnie wymieniać, zgodnie z instrukcjami producenta pojazdu. Tylko takie postępowanie zapewnia wysoką trwałość silnika. "Oszczędność" na wymianie filtrów może skutkować uszkodzeniem silnika lub układu wtryskowego. Koszt takiej naprawy, wielokrotnie przekracza zaś cenę zakupu filtra. Dotyczy to również starszych samochodów, gdzie koszt ewentualnej naprawy jest wysoki w porównaniu do wartości pojazdu.
Objawy zanieczyszczenia filtra oleju to:
- Spadek mocy silnika aż do całkowitego unieruchomienia
- Zaburzenie lub przerwanie dopływu paliwa
- Pogorszenie wydajności pompy paliwa aż do jej zatarcia
- Zwiększone zużycie mechaniczne
Część Druga silnik LPG-BENZYNA
Ponieważ prawie wszystkie silniki benzynowe można dziś bez problemu wyposażyć w instalację gazową, wiele osób jeździ na tym paliwie. Jednakże wielu zapomina, że zmianie ulegają niektóre parametry i musimy szukać innych elementów eksploatacyjnych.
- W przypadku paliwa LPG inne jest m.in. zapotrzebowanie na napięcie zapłonowe, co wynika z wyższej temperatury zapłonu gazu. Silnik z zasilaniem benzynowym potrzebuje napięcia 14 kV, a silnik zasilany gazem – 16 kV.
- Większa jest też temperatura w komorze spalania. Odparowująca benzyna odbiera ciepło, co schładza świecę zapłonową i inne części komory spalania. Gaz wytraca ciepło poza silnikiem (w parowniku), czego skutkiem jest brak chłodzenia komory spalania, a w efekcie w komorze spalania powstają wyższe temperatury.
Świece zapłonowe w wersji LPG.
Wyższa temperatura w komorze spalania i inne napięcie zapłonowe sprawiają, że musimy stosować inne świece niż w tradycyjnym silniku benzynowym. Elektrody świecy zapłonowej nagrzewają się bardziej, a ponadto musi być zmniejszony odstęp elektrod, gdyż gaz LPG stawia większy opór elektryczny. To wszystko sprawia, że świeca zapłonowa jest inna niż w tradycyjnym silniku, a ponadto ma mniejszą trwałość. Przykładowo w firmie Bosch świece irydowe o najwyższych parametrach są zalecane do wymiany po przebiegu 100 000 km w wersjach benzynowych i po przebiegu 30 000 km w wersjach LPG (Iryd posiada wysoką odporność na erozję elektryczną. Wyróżnia go wyższa niż dla platyny gęstość i temperatura topnienia).
Oleje silnikowe w wersji LPG.
Oleje silnikowe są katalogowane wg klasyfikacji jakościowych i lepkościowych opracowanych w odniesieniu do silników benzynowych i Diesla. Niestety dotychczas nie opracowano obowiązującej klasyfikacji dla olejów do silników zasilanych gazem płynnym. Wiąże się to z dużymi kosztami, a ponadto przyjęto, że specyfika pracy silnika na gazie i na benzynie jest podobna.
Stosowanie w silniku zasilanym LPG oleju do wersji benzynowych nie wpływa wprawdzie negatywnie na ochronę jednostki napędowej ale powoduje nieco szybszą utratę niektórych właściwości oleju.
Warto więc poszukać oleju, który „dopasowano" do specyfiki pracy w silnikach zasilanych gazem płynnym. Na naszym rynku są m.in.: Platinum Gas Synthetic 5W-40, Platinum Gas Semisynthetic 10W-40, mineralny (tańszy) Orlen Oil Gas Lubro 15W-40, mineralny Lotos Gas, Półsyntetyczny Tedex Runner Gas, mineralnyTedex Gas i wiele, wiele innych.
Są one dostosowane do pracy w wysokich temperaturach generowanych przez silniki gazowe dzięki wysokiej odporności na utlenianie. Dodatkowo specjalnie dobrane dodatki myjąco-dyspergujące zapewniają czystość silnika a odpowiednio dobrana charakterystyka lepkościowa umożliwia łatwy rozruch oraz utrzymanie filmu olejowego w wysokich temperaturach.
Jeżeli nasz samochód będzie miał zapewniony odpowiedni olej (jak mamy turbinę to syntetyczny!, a dla wersji LPG dedykowany), regularnie wymieniane filtry, a świece zapłonowe będą w dobrym stanie i odpowiednie dla naszego modelu, możemy oczekiwać, że silnik odwdzięczy się długodystansową jazdą i nie zaskoczy nas brak mocy, czy też konieczność remontu.
