Większość polskich kierowców ma prawo jazdy kategorii B i nie myśli o innych kategoriach.Takie uprawnienia możemy uzyskać w wieku 18 lat. To przepustka do pełnoprawnych samochodów. Posiadacz prawa jazdy kategorii B może jeździć samochodami osobowymi lub małymi dostawczymi o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony. To kluczowy parametr, dlatego trzeba go wyjaśnić. Dopuszczalną masę całkowitą pojazdu określono w ustawie Prawo o ruchu drogowym.
DMC oznacza łączną masę pojazdu lub zespołu pojazdów wraz z masą ładunku i osobami podróżującymi deklarowaną jako dopuszczalną na drodze procesu homologacyjnego. Znajdziecie ją w dowodzie rejestracyjnym swojego samochodu w rubryce "F". Limit to 3,5 tony, a dla samochodów z napędem alternatywnym (chodzi przede wszystkim o auta elektryczne i "wodorowe") - 4,25 tony. Powszechnie uważa się, że kategoria B równa się samochód osobowy i większość z nas uważa, że z podstawowym prawem jazdy możemy jeździć "zwykłymi" autami.
Żeby jeździć motocyklami potrzebujemy prawa jazdy kategorii A. Jednak motocyklowy laik i osoba, która dopiero zaczyna przygodę z jednośladami wcale nie musi od razu zapisywać się na egzamin. Od kilku lat, wraz z nowelizacją prawa o ruchu drogowym, posiadacze prawa jazdy kategorii B bez uzyskiwania żadnych dodatkowych uprawnień mogą poruszać się motocyklami napędzanymi silnikami o pojemności skokowej do 125 cm3.
W tej kategorii mieszczą się zarówno większe skutery, jak i budżetowe motocykle. Prędkość maksymalna najszybszych dwukołowców tej kategorii przekracza 130 km/h, więc taki środek transportu sprawdzi się nie tylko w zatłoczonych miastach, lecz także na krajowych drogach. Ważne, by pamiętać o dodatkowych warunkach. Należy mieć trzyletni staż kierowcy, a współczynnik mocy do masy pojazdu nie może przekraczać 0,1 kW/kg. Zdecydowana większość maszyn spełnia te kryteria, więc nie trzeba z kalkulatorem w ręku przeliczać powyższych wartości. Możliwe, że kilka przejażdżek na motocyklu 125 cm3 sprawi, że zakochacie się w dwóch kółkach i w kolejny sezon wjedziecie już z prawem jazdy A.
Prawo jazdy kategorii B pozwala też jeździć np. quadami.Czterokołowce dzielimy na dwie grupy. Pierwszą stanowią czterokołowce lekkie. W myśl przepisów ich prędkość maksymalna nie może przekraczać 45 km/h, masa całkowita zaś - 350 kg. Kiedyś podobne pojazdy rejestrowane były jako motorowery. Drugą grupą są pojazdy czterokołowe inne niż lekkie. To m.in. pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 400 kg (przewóz osób) i 550 kg (przewóz rzeczy). W przypadku, gdy mają nadwozie otwarte i brak pasów bezpieczeństwa, należy nimi podróżować w kasku. Ponadto można nimi przewozić dzieci do lat siedmiu z prędkością do 40 km/h. Do tej klasy pojazdów możemy też zaliczyć mikrosamochody rozwijające prędkość maksymalną porównywalną ze skuterem o pojemności 50 ccm. To dobry sprzęt na rozpoczęcie przygody motoryzacyjnej i zaaklimatyzowanie się na drogach publicznych. Warto pamiętać, że eksploatowanie czterokołowca na drogach publicznych wymaga homologacji, tablicy rejestracyjnej i polisy OC.
Kierowca, który jedzie bez prawa jazdy (uprawnień), a zostanie złapany przez policję, musi się liczyć z bardzo surowym mandatem. W 2023 r. wynosi on 1500 zł i można go dostać, jeśli z prawkiem kat. B wsiądziecie na zbyt duży i mocny motocykl. Co więcej, przy rażącym naruszaniu przepisów, a za takie można uznać poruszanie się pojazdem, do którego nie mamy uprawnień, policjant może zdecydować się na przekazanie sprawy do sądu. Wtedy kierowcy grozi już poważna grzywna. Sędzia może od teraz ukarać go grzywną w wysokości do 30 000 złotych, a także orzec zakaz prowadzenia pojazdów.
Kategoria A to pełnoprawne prawo jazdy na motocykl. Swoją przygodę można jednak zacząć wcześniej. Kategorię AM można zdobyć już w wieku 14 lat. Pozwala a kierowanie motorowerem o pojemności silnika spalinowego do 50 cm3 i mocy silnika elektrycznego do 4 kW, jednocześnie zakłada ograniczenie prędkości maksymalnej do 45 km/h, a także czterokołowcem lekkim o masie własnej do 350 kg i prędkości maksymalnej do 45 km/h. W wieku 16 lat można zdobyć uprawnienia A1, które oprócz pojazdów AM pozwalają na kierowanie motocyklem wyposażonym w silnik o pojemności do 125 cm3, mocy która nie przekracza 11 kW oraz stosunku mocy do masy własnej wynoszącym maksymalnie 0,1 kW/kg, a także na kierowanie motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW.
Polski osiemnastolatek może zrobić także prawo jazdy kategorii A2. Pozwala ono na kierowanie motocyklem o mocy, która nie przekracza 35 kW i stosunku mocy do masy własnej wynoszącym maksymalnie 0,2 kW/kg, a także pozwala na kierowanie motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW.