Więcej na temat formalnych aspektów kontroli drogowej opowiadamy również w serwisie Gazeta.pl.
Kontrola drogowa to dość specyficzny przykład... kontaktów międzyludzkich. Tu wymiana pozdrowieniami i życzliwościami nie wystarczy. Właśnie dlatego konieczne było prawne uregulowanie zasad rządzących policyjnym i sytuacyjnym savoir-vivre. Co musi, co powinien, a co może funkcjonariusz? O tym piszemy poniżej.
Kontrola drogowa i umundurowany policjant
Umundurowany policjant ma możliwość zatrzymania pojazdu do kontroli drogowej zarówno w terenie zabudowanym, jak i poza nim. Co więcej, może zatrzymać auto zarówno w dzień, jak i w nocy np. na nieoświetlonej drodze. Celowo piszemy o umundurowanym policjancie. Kluczowy jest bowiem fakt posiadania na sobie munduru, a nie znakowanie radiowozu lub jego brak.
W jaki sposób funkcjonariusz może zatrzymać auto na drodze? Machając latarką ze światłem czerwonym, tzw. lizakiem, błyskając światłami jadącego radiowozu lub po prostu ręką.
Savoir-vivre dobrego policjanta w mundurze zaczyna się od momentu zatrzymania pojazdu. Funkcjonariusz w takim przypadku:
- Musi przedstawić się, podać stopień służbowy, nazwę jednostki, w której jest zatrudniony oraz powód zatrzymania.
- Policjant w mundurze nie musi pokazywać kierującemu legitymacji służbowej. Musi ją pokazać dopiero na prośbę kierowcy. Pokazanie legitymacji nie może polegać wyłącznie na "mignięciu" nią przed oczami. Legitymacja ma zostać pokazana w taki sposób, aby kierujący mógł przeczytać dane, a nawet je zapisać.
- W czasie kontroli to policjant wyznacza zasady. Kierujący powinien wykonywać jego polecenia i przede wszystkim powinien pozostać w pojeździe oraz czekać na podejście policjanta.
Kontrola drogowa i nieumundurowany policjant
Brak munduru zmienia nieco zasady kontroli drogowej. Policjant ma zdecydowanie mniejsze uprawnienia. W takim przypadku funkcjonariusz może zatrzymać samochód wyłącznie w terenie zabudowanym – bez względu na fakt czy jest dzień, czy noc. To raz. Dwa zasadnicze różnice dotyczą też samej procedury. Policjant bez munduru nadal musi przedstawić się, podać stopień służbowy, nazwę jednostki, w której jest zatrudniony oraz powód zatrzymania. Dodatkowo ma OBOWIĄZEK pokazywać kierującemu legitymację służbową. I musi ją pokazać w taki sposób, aby kierujący mógł przeczytać zapisane na niej dane, a nawet je zapisać.
W jaki sposób funkcjonariusz bez munduru może zatrzymać auto na drodze? Dokładnie tak samo jak policjant w mundurze. Machając latarką ze światłem czerwonym, tzw. lizakiem, błyskając światłami jadącego radiowozu lub po prostu ręką.
Czy policjant może prowadzić kontrolowany samochód?
Pozostała jeszcze jedna kwestia do omówienia. Czy "kulturalny" policjant może w głos przepisów legalnie zasiąść za kierownicą kontrolowanego samochodu? Możliwość taka pojawia się w dwóch przypadkach. I co ważne, w żadnym z nich funkcjonariusz nie musi pytać o zgodę właściciela. Mowa o sytuacji, w której:
- policjant chce sprawdzić stan techniczny pojazdu, w szczególności skuteczności działania hamulców albo sprawdzenia masy lub nacisku osi pojazdu.
- policjant musi sprowadzić pojazdu w miejsce, w którym nie utrudnia on ruchu ani nie zagraża jego bezpieczeństwu, jeżeli funkcjonariusz podejrzewa, że kierowca jest nietrzeźwy.
Savoir-vivre dobrego policjanta, czyli gdzie zatrzymać radiowóz?
Obecnie policjanci mogą zatrzymać radiowóz praktycznie... wszędzie. W tej kwestii obowiązują ich tylko dwie zasady. Po pierwsze pojazd policyjny nie może zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. Po drugie podczas postoju, w miejscu w którym postój jest np. zabroniony, radiowóz musi mieć włączone niebieskie światła błyskowe.
