O schematach prowadzenia kontroli na drodze przez policjantów opowiadamy też w serwisie Gazeta.pl.
Policjanci mają możliwość nawet prewencyjnego legitymowania pieszych i kierowców. A czy to samo prawo działa w drugą stronę? I choć na pierwszy rzut oka pytanie może się wydawać nieco dziwne i irracjonalne, w świetle przepisów takie nie jest. Sprawdźmy zatem jak wygląda stan faktyczny.
Policjant w mundurze: można go legitymować? Tak!
Aby dowiedzieć się czy kierowca może wylegitymować policjanta, warto najpierw ustalić jaka jest forma kontroli drogowej. Na początek zastanówmy się nad przypadkiem, w którym funkcjonariusz ma na sobie mundur służbowy – bez względu na fakt czy jedzie radiowozem oznakowanym, czy nie. W takim przypadku rozpoczynając kontrolę drogową powinien przedstawić się oraz podać stopień służbowy i dane jednostki organizacyjnej, w której pracuje (nie musi okazywać legitymacji). Oczywiście kierowca może tych informacji nie zapamiętać. A wtedy przepisy dają mu unikalną możliwość wylegitymowania policjanta.
Na żądanie kierowcy umundurowany policjant ma obowiązek pokazać legitymację służbową. Co więcej, samo pokazanie ma się odbyć w taki sposób, aby kierujący zdążył przeczytać, a nawet zapisać zawarte w niej dane. To ważne!
Policjant po cywilnemu: można go legitymować? Nie!
Co w sytuacji, w której kierowcę na drodze zatrzymuje policjant nieumundurowany? Na początek warto wskazać, że taka możliwość występuje wyłącznie na obszarze zabudowanym – i to bez względu na warunki widoczności powietrza. Taka kontrola drogowa różni się od poprzedniego wariantu nie tylko miejscem, ale i uprawnieniami kierującego. Bo w tym przypadku nie może on wylegitymować funkcjonariusza. Funkcjonariusz ma bowiem absoluty obowiązek wylegitymowania się samemu zaraz po zatrzymaniu pojazdu. Musi się przedstawić i okazać legitymację służbową tak, aby kierujący mógł przeczytać dane, a nawet je zapisać.
Kontrola drogowa to obowiązki dla kierującego, ale i policjanta
Schemat prowadzenia kontroli drogowych jest dość prosty. Po zatrzymaniu kierujący nie powinien wysiadać z auta i musi wykonywać polecenia funkcjonariuszy. Polecenia mogą dotyczyć nie tylko okazania dokumentów, ale także zgaszenia silnika, wyłączenia świateł czy udostępnienia np. bagażnika do przeszukania. W tym ostatnim przypadku kierujący odmówić nie może. Policjant bez względu na zgodę kierowcy lub jej brak i tak zajrzy do kufra, bo ma do tego prawo. W tym punkcie pojawia się jednak kolejne uprawnienie kontrolowanego.
Gdy policjant postanowi zrewidować pojazd, kierowca ma prawo oczekiwać spisania z tej czynności protokołu. Policjant odmówić nie może. W protokole funkcjonariusz musi opisać każdy napotkany przedmiot. A do tego protokół kierowca może podpisać dopiero wtedy, gdy będzie się zgadzał z jego kształtem. Poprawki można zatem nanosić w nieskończoność.
