Tragedia, która zmieniła oblicze motoryzacji
Czasem wystarczy jeden impuls, żeby pobudzić kogoś do działania. Takim był tragiczny w skutkach wypadek samochodowy w latach 50., w którym zginął krewny ówczesnego prezesa firmy Volvo - Gunnara Engelau. Zszokowany śmiercią bliskiego postanowił, że jego firma stanie się pionierem w dziedzinie bezpieczeństwa. Samochody Volvo miały nie tylko być znacznie bezpieczniejsze, ale też wyznaczać trendy dla całego rynku. Ze szwedzkich rozwiązań zaczęli korzystać także inni producenci.
Od fotela z katapultą do nowoczesnych pasów bezpieczeństwa
Samochody w tamtych czasach bardzo rzadko miały pasy bezpieczeństwa. Jeśli już były w nie wyposażone, to były to rozwiązania dwupunktowe, przekładane przez brzuch. Większość kolizji drogowych boleśnie obnażała niedoskonałości tego rozwiązania. Z pasów bezpieczeństwa korzystali najczęściej kierowcy wyścigowi (i to nie zawsze), w zwykłych osobówkach uważano je za fanaberię.
Volvo do swojego rewolucyjnego projektu zaangażowało inżyniera Nilsa Bohlina. Miał za sobą 16 lat stażu w firmie lotniczej SAAB oraz zakończone sukcesem opracowanie fotela z katapultą montowanego do naddźwiękowego samolotu myśliwskiego. Jego zespół wziął się błyskawicznie do pracy. Odrzucono koncepcję lotniczą, w której pasy mają wiele punktów mocowania. To bardzo efektywne rozwiązanie, ale zupełnie bezużyteczne w samochodach. Pasy musiały być obsługiwane jedną ręką. Już w 1959 r. na drogi wypuszczono Volvo PV544 wyposażone w trzypunktowe pasy bezpieczeństwa. Nie miały one jeszcze mechanizmu bezwładnościowego, który by je automatycznie zwijał, ale w ówczesny motoryzacyjnym świecie były czymś całkowicie nowym. Rewolucja w bezpieczeństwie właśnie się rozpoczęła.
Od razu pojawili się krytycy, ale ich głos został zagłuszony
"Pasy bezpieczeństwa to przerażająca idea”, „pasy bezpieczeństwa są niewygodne i nieskuteczne”. „To zamach na naszą wolność" - to tylko niektóre z nagłówków, jakie pojawiały się wtedy w prasie. Głos krytyków był mocny i głośny, ale w końcu został zagłuszony. Zespół Bohlina cały czas dopracowywał swój wynalazek, a pasy bezpieczeństwa zaczęły robić oszałamiającą karierę.
Volvo podzieliło się swoim patentem z innymi firmami. Całkowicie za darmo.
To jeszcze przyspieszyło popularyzację tego rozwiązania. 10 lat po wprowadzeniu pierwszego seryjnego auta na świecie wyposażonego w nowoczesny typ pasów, stały się one obowiązkowym wyposażeniem wszystkich aut produkowanych w USA. A w Volvo przestały być wyposażeniem dodatkowym, a stały się seryjnym. Szacuje się, że wynalazek Bohlina mógł uratować milion żyć. Trzeba też pamiętać, że pasy bezpieczeństwa zapewniają poprawną pracę kolejnych wynalazków i rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa - kontrolowanych stref zgniotu, zastosowania stali borowej w strukturze auta, nowoczesnej konstrukcji siedzeń oraz elektronicznych systemów bezpieczeństwa. Jeśli pasy nie będą zapięte, wiele z tych systemów na nic się nie przyda. Podczas wypadku poduszka powietrzna ochroni naszą głowę i klatkę piersiową tylko wtedy, gdy mamy zapięte pasy. Takich przykładów można wymienić więcej.
Czas na kolejną rewolucję? Volvo wprowadza ogranicznik prędkości. Czy 180 km/h to aż tak mało?
Szwedzka marka raz jeszcze chce odmienić oblicze motoryzacji. Firma wprowadza właśnie do swoich samochodów ogranicznik prędkości do 180 km/h. Wierzy, że w ten sposób uda się ograniczyć liczbę ofiar wypadków i o podobne działanie apeluje także do innych producentów. Volvo już jest za ten pomysł krytykowane, ale podchodzi do tego podobnie jak w przeszłości. Czy krytycy mają rację? Czy 180 km/h to rzeczywiście zbyt niski limit i prędkość, z którą nie da się wyprzedzać na drodze szybkiego ruchu?
W Polsce najwyższa dozwolona prędkość to 140 km/h i jest to jeden z najwyższych limitów na całym świecie. Szybciej legalnie jeżdżą tylko Niemcy, którzy na wielu odcinkach swoich autostrad w ogóle nie mają limitów. Mają jednak sugerowaną prędkość 130 km/h i to jej zdecydowana większość kierowców się trzyma. Najwyższe ograniczenie prędkości poza Polską, czyli 130 km/h, znajdziemy m.in. na autostradach: Czech, Francji, Grecji, Holandii (nocą) oraz Włoch. W większości europejskich krajów jeździć można znacznie wolniej. Przykłady? Brytyjczycy nie mogą przekraczać ok. 113 km/h, Szwedzi - 110-120 km/h, a Łotysze - 110 km/h. Sporo krajów naszego regionu ustanowiło limit prędkości na 120 km/h. To m.in. Belgia, Hiszpania czy Portugalia.
A poza Europą? Na większości australijskich autostrad jeździć się 100-110 km/h, Japończycy najszybciej legalnie mogą pojechać 110 km/h, ale tylko na wybranych autostradach, co więcej, na niektórych drogach ograniczenie to tylko 60 km/h. W przypadku USA trudno wskazać jedno ogólnokrajowe ograniczenie prędkości, bo wszystko zależy od przepisów danego stanu. W przeliczeniu na km/h limity wahają się tam od 89 do 137. Jednak w porównaniu do naszych dróg na większości amerykańskich jeździ się znacznie wolniej, a Amerykanie rzadko kiedy przekraczają dozwoloną prędkość. Choć tutaj oczywiście trzeba postawić gwiazdkę - wszystko zależy od stanu.
Ogranicznik to wcale nie ostatnie słowo Volvo
W przyszłości w kabinie Volvo pojawią się kamery i czujniki monitorujące poziom koncentracji kierowcy. Poprzez śledzenie ruchu gałek ocznych kierowcy da się określić, czy nie jest pod wpływem, alkoholu, środków odurzających lub zbyt mocnych leków. Systemy elektroniczne będą także w stanie określić, czy kierowca nie stracił przytomności.
Trzecim elementem, który ma o nas zadbać, są wszelkie aktywne systemy bezpieczeństwa, coraz mocniej powiązane z poszczególnymi elementami jazdy autonomicznej.
A wszystko po to, żeby spełniła się Wizja Zero
Wizja Zero to opracowany w Szwecji program bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jego podstawowym celem jest zmniejszenie liczby wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym, bez względu na koszty. Docelowo na drogach nie ginąć ma nikt. Volvo jest jedną z najbardziej zaangażowanych marek w ten projekt. Z polskiego punktu widzenia hasło "zero śmierci na drodze" brzmi absurdalnie, ponieważ nasze drogi znajdują się wśród najniebezpieczniejszych w Europie, co najlepiej widać na mapie przygotowanej na podstawie raportu Parlamentu Europejskiego:
W Polsce nadmierna prędkość wciąż jest jedną z dwóch głównych przyczyn śmiertelnych wypadków (obok nieustąpienia pierwszeństwa). Walka z lekceważeniem przepisów i podejściem polskich kierowców jest koniecznością. Badania przeprowadzone przez Polską Izbę Ubezpieczeń pokazują, że 55% Polaków uważa, że szybka jazda może być bezpieczna. Ponad 20 proc. respondentów uznało, że przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym o 20 km/h jest bezpieczne lub raczej bezpieczne. Bez zdecydowanych działań nie uda się nam zbliżyć do Wizji Zero.
Tej idei poświęciliśmy bardzo obszerny materiał naszego cyklu MOTO 2030. Zapraszamy:
