Seat ma już 60 lat

W latach 50. XX wieku Europa podnosiła się z gruzów, odradzał się, bądź rodził od podstaw także przemysł motoryzacyjny. W listopadzie 1953 roku z fabryki w okolicach Barcelony wyjechał pierwszy Seat, model 1400
Seat 1400 (fot. Marcin Lewandowski) Seat 1400 (fot. Marcin Lewandowski) Seat 1400 (fot. Marcin Lewandowski)

Na wzór włoski

Powojenna Europa potrzebowała masowej motoryzacji. Ale zanim opracowano modele popularne, potrzebne były większe samochody - dla administracji rządowej, czy taksówkarzy. W Polsce zaczęto od FSO Warszawy, Hiszpanie zdecydowali się na Fiata 1400 produkowanego od 1950 roku. Fabryka zlokalizowana w Zona Franca w Barcelonie rozpoczęła oficjalnie produkcję 13 listopada 1953 roku. Samochód oczywiście od początku nosił nazwę Seat 1400. Różnice w stosunku do oryginału były kosmetyczne.

Początki produkcji nie były łatwe. W sumie 925 pracowników wytwarzało 5 samochodów dziennie, jednak wydajność produkcji szybko doszła do zakładanej, w 1957 roku dochodząc do 10 tys. sztuk. Nowy Seat 1400 kosztował równowartość dzisiejszych 41 735 euro. Oprócz czterodrzwiowego sedana model 1400 produkowano z nadwoziem kombi (w tym wersję 7-osobową) i furgon. W 1957 roku przeszedł modyfikację, po której oferowano go m.in. z dwukolorowym nadwoziem. Produkcję zakończono w 1964 roku. W sumie powstało 98 114 sztuk Seata 1400.

Następcą 1400-ki był Seat 1500. Początkowo bazował technicznie na modelu 1400, ale miał nowoczesne nadwozie z Fiata 1800.

Seat 1400 (fot. Seat)Seat 1400, fabryka w Zona Franca (fot. Seat)

Seat 1400 (fot. Seat)Seat 1400, w tle wersja z 1957 roku (fot. Seat)

Seat 1400 Visitas (fot. Marcin Lewandowski)Seat 1400 Visitas (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 1400 Ambulans (fot. Seat)Seat 1400 Ambulans (fot. Seat)

Seat 1400 z nadwoziem typu furgon (fot. Seat)Seat 1400 z nadwoziem typu furgon (fot. Seat)

Seat 1500 (fot. Seat)Seat 1500 (fot. Seat)

Seat 1500 z nadwoziem kombi (fot. Seat)Seat 1500 z nadwoziem kombi (fot. Seat)

Seaty 600 wyprodukowane na eksport (fot. Seat) Seaty 600 wyprodukowane na eksport (fot. Seat) Seaty 600 wyprodukowane na eksport (fot. Seat)

Masowa motoryzacja

Hiszpania potrzebowała (stosunkowo) taniej motoryzacji. Seat postanowił więc podjąć produkcję mniejszych modeli. Najpierw padło na Fiata 600, którego produkcję Seat podjął w 1957 roku. Do 1973 roku, kiedy zakończono jego wytwarzanie powstało niemal 800 tys. sztuk sześćsetki. W 1966 roku z taśm fabryki w Zona Franca zjechały pierwsze Seaty 850, które w rozrachunku rocznym okazały się jeszcze większym sukcesem. Do zakończenia produkcji w 1974 roku powstało ich ponad 664 tys. sztuk.

W kolejnych latach Seat kontynuował produkcję modeli popularnych. Z fabryki Seata wyjeżdżały modele 127, 128 3P, Panda (od 1986 roku pod nazwą Marbella), czy Ritmo.

Współpraca Seata z Fiatem była bardzo ścisła, ale umowy licencyjne ograniczały możliwość sprzedaży hiszpańskich samochodów do rynku krajowego. Pierwsze nowe Seaty wyjechały oficjalnie za granicę dopiero w 1965 roku, gdy symboliczna partia 150 sztuk Seata 600 trafiła do Kolumbii. Od 1967 roku, po renegocjacji umów, Seat mógł wypłynąć ze swoimi produktami na szerokie wody.

Seat 600 (fot. Seat)Seat 600 (fot. Seat)

Seat 600 - linia produkcyjna (fot. Seat)Seat 600 - linia produkcyjna (fot. Seat)

Seat 127 - linia produkcyjna (fot. Seat)Seat 127 - linia produkcyjna (fot. Seat)

Seat 127 w Bilbao (fot. Seat)Seat 127 w Bilbao (fot. Seat)

Seat 127 w wersji 5d (fot. Seat)Seat 127 w wersji 5d (fot. Seat)

Seat 800 (fot. Seat) Seat 800 (fot. Seat) Seat 800 (fot. Seat)

Własna droga - sedany

Seat nie chciał być tylko fabryką produkującą jedynie to, co oferował mu włoski licencjodawca. Dodatkowym bodźcem były specyficzne potrzeby rynku hiszpańskiego, znacznie biedniejszego od rynku włoskiego. Stąd mniej lub bardziej udane próby sprostania oczekiwaniom lokalnej klienteli.

Pierwszym modelem nie mającym swojego odpowiednika w palecie Fiata był Seat 800. Był to tylnosilnikowy, czterodrzwiowy model zbudowany na bazie Seata 600. Osiemsetka nie zdobyła jednak rynku przebojem, w latach 1963-1968 powstało ich zaledwie 18 tys. sztuk.

Kolejną próbą własnych sił był Seat 850 Especial Lujo, czyli czterodrzwiowy sedan bazujący tym razem na Seacie 850. On także nie zdobył dużej popularności choćby ze względu na późny debiut. Seat pokazał go w 1971 toku, 3 lata przed zakończeniem produkcji modelu 850.

Seat 800 (fot. Seat)Seat 800 (fot. Seat)

Seat 850 Especial Lujo (fot. Seat)Seat 850 Especial Lujo (fot. Seat)

Seat 850 Especial Lujo (fot. Seat)Seat 850 Especial Lujo (fot. Seat)

Seat 850 Especial Lujo (fot. Marcin Lewandowski)Seat 850 Especial Lujo (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 850 Especial Lujo (fot. Marcin Lewandowski)Seat 850 Especial Lujo (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 850 w trzech z czterech wersji nadwoziowych (fot. Marcin Lewandowski)Seat 850 w trzech z czterech wersji nadwoziowych (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 124 (fot. Seat) Seat 124 (fot. Seat) Seat 124 (fot. Seat)

Klasa srednia

Fiat na sprzedaży licencji na produkcję modeli 124/125 zarobił krocie. Nie tylko FSO (Fiat 125p, FSO 1500) i VAZ (Lada 2101-2107), turecki Tofas, indyjski Premier, czy koreańska Asia Motors, ale też hiszpański Seat kupił licencję na model 124.

Produkcję rozpoczęto w 1968 roku. Pod maską pracował przede wszystkim niewielki silnik 1.2 (60-65 KM). Pod względem wyglądu nie odbiegał on od Fiata 124. Co innego mocniejsze wersje silnikowe znane jako Seat 1430. Pełniły rolę "sportowych sedanów", napędzane silnikami 1.4 (70-75 KM), 1.6 (110 KM) i 1.8 (118 KM) miały podwójne prostokątne przednie reflektory i nadwozia stylizowane na włoskiego Fiata 125 Special. Dwie mocniejsze wersje dla Hiszpanów były tym, czym dla nas Fiaty 125p Monte Carlo i Acropolis. Produkcję Seatów 1430 zakończono w 1975 roku. Aby zniwelować ich brak najmocniejsza wersja 124-ki wyposażona została w silnik 2.0 (114 KM). Seat wyprodukował także krótką serię dwudrzwiowego modelu 124 Sport z silnikami 1.6 i 1.8.

Produkcję modelu 124 kontynuowano do 1980 roku. Jej przedłużanie nie miało większego sensu choćby ze względu na wprowadzenie w 1975 roku modeli 131. Ciekawostką był także produkowany przez Seata jeszcze większy model 132, który był formalnym następcą modelu 1500. Po zakończeniu jego produkcji w 1982 roku Seat nie powrócił już do produkcji samochodów klasy wyższej-średniej.

Seat 124 (fot. Seat)Seat 124 (fot. Seat)

Seat 1430 1600 (fot. Seat)Seat 1430 1600 (fot. Seat)

Seat 1430 1800 (fot. Seat)Seat 1430 1800 (fot. Seat)

Seat 131 (fot. Seat)Seat 131 (fot. Seat)

Seat 132 (fot. Seat)Seat 132 (fot. Seat)

Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)

Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)

Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)

Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)Seat 124 Sport 1600 (fot. Seat)

Seat 124 Sport 1800 (fot. Seat)Seat 124 Sport 1800 (fot. Seat)

Seat 133 (fot. Seat) Seat 133 (fot. Seat) Seat 133 (fot. Seat)

Własna droga - trzydrzwiówki

Ciekawą próbą był model 133. Seat wykorzystał podwozie i silnik modelu 850 i zaprojektował własne nadwozie nawiązujące do nowego Fiata/Seata 127. Ze względu na podobieństwo do 127 i 126 (identyczne tylne lampy), Seat 133 pozostał do dziś niemal niezauważony. Jednak odniósł sukces i to całkiem spory. Produkowano go w Hiszpanii na rynek lokalny jako Seata 133, ale też jako Fiata 133. Ten ostatni sprzedawany był m.in. w Finlandii. Fiat docenił tę konstrukcję i rozpoczął jej montaż w zakładach w Argentynie. W sumie w latach 1974-1982 powstało ok. 200 tys. 133-ek.

Jeżeli jakiś Seat zdobył status modelu kultowego, to był to model 1200/1430 Sport znany dziś jako Bocanegra. Powstał na bazie nowoczesnego wówczas Fiata 127. Trzydrzwiowe nadwozie powstało w Hiszpanii i było wyraźnie inne, niż w podobnym ale droższym modelu Fiat 128 3P, który był produkowany niemal równolegle przez Seata (oba modele miały identyczny rozstaw osi i napędzane były tymi samymi silnikami). Powstało niewiele ponad 19 tys. sztuk Seata 1200/1430 Sport "Bocanegra" (1975-1981).

Seat 133 (fot. Seat)Seat 133 (fot. Seat)

Seat 133 i 127 (fot. Marcin Lewandowski)Seat 133 i 127 - porównanie (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 133 i 127 (fot. Marcin Lewandowski)Seat 133 i 127 - porównanie (fot. Marcin Lewandowski)

Seat 1200 Sport Bocanegra (fot. Seat)Seat 1200 Sport Bocanegra (fot. Seat)

Seat 1200 Sport Bocanegra (fot. Seat)Seat 1200 Sport Bocanegra (fot. Seat)

Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)

Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)

Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)Seat 1430 Sport Bocanegra (fot. Seat)

Seat 128 3P (fot. Seat)Seat 128 3P (fot. Seat)

Seat Ibiza (fot. Seat) Seat Ibiza (fot. Seat) Seat Ibiza (fot. Seat)

Lata 80.

W 1980 roku zadebiutował Fiat Panda pierwszej generacji. Był to mały samochód którego cechowała prostota konstrukcji, a co za tym idzie niskie koszty produkcji. Seat podjął jego produkcję jeszcze w tym samym roku. Po sześciu latach model zmienił nazwę na Marbella i przetrwał w produkcji do 1998 roku.

Największym krokiem milowym lat 80. była dla Seata premiera modelu Ibiza w 1984 r. Nie miał on bezpośredniego odpowiednika u Fiata i pozwolił Seatowi zbudować świadomość marki na rynkach eksportowych. Chociaż Ibizy pierwszej generacji miały spore problemy z korozją i cechowała je spora awaryjność i tak zaskarbiły sobie sympatię klientów.

Seat przedłużył życie modelowi 127 sprzedając go do 1986 roku pod nazwą Fura. W tym samym roku zakończono produkcję Seata Ritmo, który od 1982 roku oferowany był jako Ronda.

W kasie średniej nastąpiła degradacja. Malaga formalnie zastąpiła 131-kę, ale trudno było nie zauważyć, że technicznie spokrewniona była z Ritmo i bliżej jej było do kompaktowych sedanów, jak Peugeot 305, czy VW Jetta.

Seat Marbella (fot. Seat)Seat Marbella (fot. Seat)

Seat Ibiza (fot. Seat)Seat Ibiza (fot. Seat)

Seat Ibiza (fot. Seat)Seat Ibiza I po faceliftingu (fot. Seat)

Seat Fura (fot. Seat)Seat Fura (fot. Seat)

Seat Ronda (fot. Seat)Seat Ronda 100 Crono (fot. Seat)

Seat Malaga (fot. Seat)Seat Malaga (fot. Seat)

Seat Terra (fot. Seat)Seat Terra bazujący na Marbelli produkowany był w latach 1987-1996 (fot. Seat)

Seat Toledo (fot. Seat) Seat Toledo (fot. Seat) Seat Toledo (fot. Seat)

Era Volkswagena

Volkswagen przejął kontrolę nad Seatem w 1986 roku. Od tej pory zaczęło się powolne przeszczepianie niemieckiej technologii do hiszpańskich samochodów. Pierwszym modelem powstałym pod czułym okiem Niemców był Seat Toledo z 1991 roku. Drugim modelem była druga generacja Ibizy, którą tym razem spokrewniono z Volkswagenem Polo. Stylistykę nadwozia ponownie powierzono Giugiaro. Razem z Ibizą zadebiutowała zbudowana na tej samej bazie, ale minimalnie bardziej pakowna Crodoba, oferowana jako liftback i kombi. Okazała się tak dużym sukcesem, że Volkswagen "podkradł" część jej sprzedaży oferując ją w swoich salonach pod nazwą VW Polo Classic.

Pod koniec lat 90. Seaty stały się najbardziej "volkswagenowskie" w swojej dotychczasowej historii. Seat Leon z 1998 i Toledo drugiej generacji z 1999 praktycznie nie różniły się pod względem technicznym od Golfa i Bory. Arosa tylko lampami różniła się od Lupo, podobnie jak Alhambra od Sharana.

Seat Toledo (fot. Seat)Seat Toledo (fot. Seat)

Seat Ibiza II (fot. Seat)Seat Ibiza II (fot. Seat)

Seat Ibiza II GTI (fot. Seat)Seat Ibiza II GTI (fot. Seat)

Seat Ibiza II GTI (fot. Seat)Seat Ibiza II GTI (fot. Seat)

Seat Cordoba (fot. Seat)Seat Cordoba (fot. Seat)

Seat Alhambra (fot. Seat)Seat Alhambra (fot. Seat)

Seat Leon Cupra (fot. Seat)Seat Leon Cupra (fot. Seat)

Seat Toledo II (fot. Seat)Seat Toledo II (fot. Seat)

Seat Leon Cupra R (fot. Seat) Seat Leon Cupra R (fot. Seat) Seat Leon Cupra R (fot. Seat)

W rytmie Salsy

W 2000 roku Seat zaprezentował piękny prototyp o nazwie Salsa. Był ona dziełem Waltera de'Silvy. Najwyraźniej awangardowa stylistyka nie spodobała się Niemcom przyzwyczajonym, że "das auto" zawsze wygląda tak samo i trzecia odsłona Ibizy z 2002 roku była mocno zachowawcza. Dopiero w 2004 roku duch Salsy został zaszczepiony w modelu Altea (minivan), do którego rok później dołączyły bliźniacze Leon (kompaktowy hatchback) i kontrowersyjny Toledo (do dziś trudno go sklasyfikować) ze stopniowanym tyłem.

Niestety na tej jednej rodzinie odważna, ale zaakceptowana przez klientów stylistyka, zakończyła swoją obecność.

Seat Salsa Concept (fot. Seat)Seat Salsa Concept (fot. Seat)

W 2003 roku Seat obchodził swoje 50. urodziny (fot. Seat)W 2003 roku Seat obchodził swoje 50. urodziny (fot. Seat)

Seat Altea (fot. Seat)Seat Altea (fot. Seat)

Seat Altea XL (fot. Seat)Seat Altea XL (fot. Seat)

Seat Altea Freetrack (fot. Seat)Seat Altea Freetrack (fot. Seat)

Seat Toledo - linia produkcyjna (fot. Seat)Seat Toledo - linia produkcyjna (fot. Seat)

Linia modeli Seat Ecomotive (fot. Seat)Linia modeli Seat Ecomotive (fot. Seat)

Seat Exeo (fot. Seat) Seat Exeo (fot. Seat) Seat Exeo (fot. Seat)

Ostre linie Volkswagena (i Audi)

W 2008 roku Seat, będący pod opieką Audi, spróbował powrócić do klasy średniej modelem Exeo. Konstrukcyjnie samochód był tożsamy z Audi A4 serii B7. Niestety sprzedaż nigdy nie przekroczyła 25 tys. sztuk rocznie i po pięciu latach zakończono produkcję.

Także w 2008 roku zadebiutowała czwarta generacja Ibizy. Wniosła ona nowy język stylistyczny o ostro ciętych liniach, które możemy znaleźć także w nowym Seacie Leonie z 2012 roku. Obydwa modele oferowane są jako pięciodrzwiowy hatchback, trzydrzwiowe SC i kombi ST.

Nowa Alhambra (2010) i Mii (2011) to odpowiedniki Sharana i Upa z palety Volkswagena. Nowością jest za to liftback segmentu B+, produkowany na jednej linii montażowej ze Skodą Rapid.

Seat Ibiza (fot. Seat)Seat Ibiza (fot. Seat)

Seat Ibiza Cupra (fot. Seat)Seat Ibiza Cupra (fot. Seat)

Seat Leon (fot. Seat)Seat Leon (fot. Seat)

Seat Alhambra (fot. Seat)Seat Alhambra (fot. Seat)

Seat Mii (fot. Seat)Seat Mii (fot. Seat)

Seat Toledo (fot. Seat)Seat Toledo (fot. Seat)

Więcej o: