Wiele firm transportowych zatrudniających kierowców zawodowych od dawna stosowało alkomaty i kontrole trzeźwości swoich pracowników. Problem polegał na tym, że do tej pory pracodawcy robili to nie w pełni legalnie. Formalnie pracownik mógł odmówić badania i miał do tego prawo. Podpisana właśnie nowelizacja Kodeksu pracy zmienia ten stan rzeczy i daje pracodawcom nowe uprawnienia.
Więcej wiadomości dotyczących prawa pracy znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl
Pracodawcy po wejściu w życie przepisów (nastąpi to po 14 dniach od opublikowania noweli w Dzienniku Ustaw), będą mogli w pełni legalnie wprowadzić do swoich firm kontrole trzeźwości. W ustawie mowa jest nie tylko o alkomatach badających zawartość alkoholu we krwi, ale także testach na zawartość narkotyków. Jednak w uzasadnieniu do nowych przepisów zaznaczono pewne warunki, jakie muszą zaistnieć, aby zgodnie z prawem kontrolować trzeźwość pracowników.
– Kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika i obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie – czytamy w oświadczeniu Kancelarii Prezydenta RP.
Przepisy dotyczące kontroli trzeźwości oraz kontroli na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu dotyczą nie tylko pracowników "na etacie", ale także wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą, a których praca jest organizowana przez innego pracodawcę.
Kontrola trzeźwości w pracy – jak to ma wyglądać?
Według nowych przepisów pracodawca będzie mógł wprowadzać kontrole trzeźwości pracowników, jeżeli będzie to niezbędne do "zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób, lub ochrony mienia" – czytamy w uzasadnieniu do nowelizacji.
Zanim jednak pojawią się nowe zwyczaje w firmie, pracodawca będzie musiał spełnić kilka formalnych wymogów, takich jak:
- przekazanie pracownikom informacji o kontrolach trzeźwości na co najmniej 2 tygodnie przed ich wprowadzeniem,
- poinformowanie pracowników o sposobie jej przeprowadzania, w tym: rodzaju urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czasie i częstotliwości jej przeprowadzania,
- pracodawca będzie miał obowiązek przekazania nowo zatrudnionemu pracownikowi informacji o kontrolach trzeźwości w firmie, przed dopuszczeniem go do pracy.
A co z pijanymi pracownikami?
Według nowych przepisów, jeżeli kontrola trzeźwości w firmie wykaże obecność alkoholu w organizmie albo zajdzie uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu lub spożywał alkohol w czasie pracy, przełożony może nie dopuścić pracownika do pracy.
Pracodawca, ale także sam pracownik może w takiej sytuacji zażądać przeprowadzenie dodatkowej kontroli trzeźwości przez "uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego", czyli m.in. policję. W przypadku, gdy wynik badania nie wskaże na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości pracownika, okres niedopuszczenia pracownika do pracy musi być uznany za usprawiedliwioną nieobecność w pracy, za którą pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Analogiczne regulacje wprowadzono w przypadku kontroli pracowników na obecność środków działających podobnie do alkoholu.
Zgodnie z nowymi przepisami wyniki kontroli trzeźwości pracownika mają być przechowywane w jego aktach osobowych. Tam też będą adnotacje dotyczące kontroli przeprowadzonej przez policję.
