Więcej porad dotyczących prawnych aspektów prowadzenia pojazdów w Polsce publikujemy w serwisie Gazeta.pl.
Jednym z elementów starania się o uprawnienia do kierowania pojazdami, jest badanie lekarskie. Na jego podstawie lekarz orzecznik określa czy kandydat na kierowcę nie ma medycznych przeciwwskazań do prowadzenia oraz czy ma jakieś ograniczenia związane z prowadzeniem. Jednym z ograniczeń może się stać wada wzroku. I w sytuacji, w której informacja o niej pojawi się w zaświadczeniu od lekarza, kierowca może być pewny jednego. W jego prawie jazdy pojawi się kod z kategorii 01.
Zobacz wideo Kierowca dostawczaka zignorował sygnalizację i wjechał za szlaban. Stracił prawo jazdy
Kody ograniczeń to de facto granica uprawnień do kierowania
Symbole ograniczeń w prawie jazdy zaczynające się od cyfr 01 i wpisane do rubryki 12. dokumentu oznaczają, że wymagana jest korekta wzroku. Kod 01.06 oznacza konkretnie, że w czasie prowadzenia pojazdu kierujący powinien posiadać okulary lub szkła kontaktowe. Informacja ta jest kluczowa z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że przy kodzie 01.06 okulary lub szkła kontaktowe są warunkiem posiadania uprawnień do kierowania. Gdy kierowca nie będzie miał "wspomagaczy" wzroku, de facto nie powinien prowadzić pojazdu.
Kod 01, a kierowca nie ma okularów? Mandat 1,5 tys. zł i utrata prawa jazdy!
Po drugie kody ograniczeń mogą zostać sprawdzone przez policjantów w czasie kontroli drogowej. Gdy wykryją oni, że kierowca powinien prowadzić w okularach, ale okularów nie ma, stanie się to pierwszym krokiem do naprawdę nieprzyjemnego scenariusza. Bo w sytuacji, w której kierujący zignorował kody ograniczeń, według przepisów prowadzi bez koniecznych uprawnień (o czym już wspominaliśmy). Dlatego na początek dostanie co najmniej 1500 zł mandatu. Maksymalnie grzywna może wzrosnąć nawet do 30 tys. zł. Obligatoryjny jest też zakaz prowadzenia pojazdów.
W tym punkcie powstaje nie jeden, a tak właściwie dwa problemy. Kod 01.06 oznacza, że kierowca może prowadzić w okularach lub z założonymi soczewkami. O ile obecność okularów można stwierdzić już na pierwszy rzut oka, o tyle z soczewkami jest dużo gorzej. Dlatego policjant może poprosić kierującego o udowodnienie obecności soczewek. I z tą prośbą lepiej nie polemizować, mając na uwadze powagę konsekwencji opisanych powyżej.
Skorygowałeś wadę wzroku? Wymień prawo jazdy!
Drugi problem dotyczy sytuacji, w której kierowca w międzyczasie przeszedł operację korekcyjną wzroku, a w efekcie okularów ani soczewek już nosić nie musi. Co wtedy? Wtedy należy jak najszybciej zdobyć nowe zaświadczenie lekarskie potwierdzające konieczność wykasowania kodu ograniczeń z prawa jazdy, a następnie złożyć w wydziale komunikacji wniosek o wydanie zaktualizowanego dokumentu. W przeciwnym razie policjanci cały czas będą wymagać od kierowcy okularów za kierownicą.
Oczywiście ograniczenia związane z narządami wzroku nie są jedynymi, które są wpisywane do rubryki 12. prawa jazdy. Czasami pojawiają się tam też kodowane informacje dotyczące np. dodatkowych uprawnień czy ograniczeń wynikających nie ze stanu zdrowia, a sposoby szkolenia kierowcy. Poniżej wrzucamy pełną listę.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - pełna lista kodów
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 01 wymagana korekta wzroku
- 01.01 - okulary.
- 01.02 - soczewki kontaktowe.
- 01.03 - szkła ochronne.
- 01.04 - szkło matowe.
- 01.05 - przepaska na oko.
- 01.06 - okulary lub szkła kontaktowe.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 02 wymagana korekta słuchu
- 02.01 - aparat słuchowy jedno uszny.
- 02.02 - aparat słuchowy obu uszny.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 03 wymagane używanie protez narządu ruchu podczas jazdy
- 03.01 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej.
- 03.02 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 05 wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu
- 05.01 - jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu).
- 05.02 - jazda tylko w obrębie określonego obszaru administracyjnego (np. 05.02.nazwa miasta).
- 05.03 - jazda bez pasażerów.
- 05.04 - jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h.
- 05.05 - jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy.
- 05.06 - bez prawa ciągnięcia przyczepy.
- 05.07 - bez prawa jazdy po autostradach.
- 05.08 - zakaz spożywania alkoholu.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 10 wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów
- 10.01 - ręczna zmiana biegów.
- 10.02 - bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A).
- 10.03 - zmiana biegów sterowana elektronicznie.
- 10.04 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów.
- 10.05 - bez przekładni dodatkowej.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 15 wymagana modyfikacja sprzęgła
- 15.01 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów.
- 15.02 - sprzęgło sterowane ręcznie.
- 15.03 - sprzęgło automatyczne.
- 15.04 - składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 20 wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym
- 20.01 - zmodyfikowany pedał hamulca.
- 20.02 - powiększony pedał hamulca.
- 20.03 - pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą.
- 20.04 - pedał hamulca pod całą stopę.
- 20.05 - wychylny pedał hamulca.
- 20.06 - ręcznie sterowany hamulec roboczy.
- 20.07 - maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego.
- 20.08 - maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym.
- 20.09 - zmodyfikowany hamulec postojowy.
- 20.10 - elektrycznie sterowany hamulec postojowy.
- 20.11 - nożny hamulec postojowy.
- 20.12 - składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą.
- 20.13 - hamulec obsługiwany kolanem.
- 20.14 - elektrycznie sterowany hamulec roboczy.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 25 wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia
- 25.01 - zmodyfikowany pedał przyspieszenia.
- 25.02 - pedał przyspieszenia pod całą stopę.
- 25.03 - wychylny pedał przyspieszenia.
- 25.04 - przyspieszenie sterowane ręcznie.
- 25.05 - przyspieszenie sterowane kolanem.
- 25.06 - serwoprzyspieszacz.
- 25.07 - pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca.,
- 25.08 - pedał przyspieszenia po lewej stronie.,
- 25.09 - składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 30 wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia
- 30.01 - pedały równoległe.
- 30.02 - pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie.
- 30.03 - przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia.
- 30.04 - pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną.
- 30.05 - składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia.
- 30.06 - wypiętrzona podłoga.
- 30.07 - przegroda z boku pedału hamulca.
- 30.08 - przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca.
- 30.09 - przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia.
- 30.10 - podparcie pięty lub nogi.
- 30.11 - elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 35 wymagane modyfikacje urządzeń sterowania
- 35.01 - urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę.
- 35.02 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni).
- 35.03 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką.
- 35.04 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką.
- 35.05 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 40 wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym
- 40.01 - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
- 40.02 - układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,
- 40.03 - układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),
- 40.04 - wydłużona kolumna kierownicy,
- 40.05 - zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
- 40.06 - wychylne koło kierownicy,
- 40.07 - pionowe koło kierownicy,
- 40.08 - poziome koło kierownicy,
- 40.09 - kierowanie nożne.
- 40.10 - alternatywny system kierownicy (drążek).
- 40.11 - gałka na kierownicy.
- 40.12 - szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy.
- 40.13 - ze stawem szynowym.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 42 wymagane modyfikacje lusterka wstecznego
- 42.01 - zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe.
- 42.02 - zewnętrzne lusterko na wysięgniku.
- 42.03 - dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu.
- 42.04 - panoramiczne wewnętrzne lusterko.
- 42.05 - lusterko do obserwacji martwych pól.
- 42.06 - elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka).
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 43 wymagane modyfikacje fotela kierowcy
- 43.01 - fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
- 43.02 - fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
- 43.03 - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
- 43.04 - fotel kierowcy z podłokietnikiem,
- 43.05 - wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,
- 43.06 - zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
- 43.07 - pas bezpieczeństwa szelkowy.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 44 wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów
- 44.01 - hamulec z pojedynczym sterowaniem,
- 44.02 - zmodyfikowany hamulec ręczny,
- 44.03 - zmodyfikowany hamulec nożny,
- 44.04 - zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
- 44.05 - ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,
- 44.06 - zmodyfikowane lusterko wsteczne,
- 44.07 - zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),
- 44.08 - wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy:
- 45 - wyłącznie motocykle z koszem,
- 50 - dla określonego pojazdu/nadwozia,
- 51 - dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej,
- 70 - wymiana prawa jazdy wydanego za granicą,
- 71 - wtórnik prawa jazdy,
- 72 - ograniczenie kategorii A do kategorii A1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 73 - ograniczenie kategorii B do kategorii B1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 74 - ograniczenie kategorii C do kategorii C1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 75 - ograniczenie kategorii D do kategorii D1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 76 - ograniczenie kategorii C+E do kategorii C1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 77 - ograniczenie kategorii D+E do kategorii D1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 78 - wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów,
- 95 - potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej.
- 96 - potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów.
- 101- wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu,
- 102 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 103 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 104 - wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi,
- 105 - wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;
- 106 - zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy,
- 107 - wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia.