Sprzęgło | Trudny żywot

Na co dzień rzadko o nim myślimy. Większości kierowców kojarzy się głównie z obsługą odpowiedniego pedału. A jednak sprzęgłu warto poświęcić więcej uwagi

Naciskanie pedału sprzęgła podczas jazdy samochodem jest czynnością machinalną. Nikt nie zastanawia się, jakie procesy zachodzą gdy włączamy i wyłączamy ten ważny podzespół. Zainteresowanie wzrasta dopiero wówczas, gdy mechanik informuje nas o konieczności naprawy sprzęgła i kosztach takiej usługi.

Tymczasem znajomość działania sprzęgła i odpowiednie jego używanie może znacznie wydłużyć jego żywotność z pożytkiem dla naszego portfela. Zacznijmy od tego, że tarcza klasycznego sprzęgła w aucie z manualną skrzynią biegów musi przenieść cały moment obrotowy, generowany przez silnik i kierowany z wału korbowego na przekładnię. Łatwo więc zauważyć, że sprzęgło jest bardzo mocno obciążonym podzespołem, mającym do czynienia zarówno w dużymi naciskami jak i wysokimi obrotami. Służy przede wszystkim do rozłączania układu napędowego przed skrzynią biegów, niezbędnego przy ruszaniu i zatrzymywaniu się a także dla ułatwienia zmiany przełożenia. W tym celu naciska się pedał sprzęgła. Gdy pedał puścimy i wróci on w swoje pierwotne położenie, układ napędowy zostaje znowu połączony.

Miasto wrogiem sprzęgła

W obu fazach działania zachodzi zjawisko poślizgu tarczy sprzęgła względem powierzchni, do której musi być odpowiednio dociśnięta by przenosić w pełni moment obrotowy generowany z silnika. To właśnie poślizg odpowiedzialny jest głównie za zużycie tarczy, a precyzyjnie rzecz ujmując za ścieranie specjalnej okładziny, zapewniającej odpowiednio duży współczynnik tarcia. To od kierowcy zależy w dużej mierze, jak długo będzie trwała faza poślizgu i jakie będzie miała nasilenie. Bardzo powolne puszczanie sprzęgła podczas ruszania przy jednoczesnym utrzymywaniu wysokich obrotów silnika prowadzi do wyjątkowo szybkiego zużycia tarczy. Podobnie jak ostra jazda, przy której silnik pracuje głównie na wysokich obrotach. Każda zmiana biegu w takich warunkach naraża tarczę sprzęgła na wyjątkowo duże zużycie. Sprzęgłu nie służy jazda w mieście, a szczególnie poruszanie się w korkach. W takich warunkach fazy poślizgu tarczy pojawiają się niestety znacznie częściej niż podczas jazdy na trasie, nawet na bardzo długich dystansach. Przy nadmiernym zużyciu sprzęgła tylko część momentu obrotowego silnika trafia do skrzyni biegów a potem na koła. Mimo puszczenia pedału sprzęgła i zwiększania obrotów silnika samochód rozpędza się powoli i niechętnie, ma wyraźnie pogorszoną dynamikę.

W sprzęgle może dojść nie tylko do zużycia okładzin tarczy, ale również do pęknięcia sprężyny dociskowej albo awarii łożyska oporowego. Na tego typu usterki kierowca nie ma większego wpływu. Więcej zależy od jakości elementów takich jak docisk czy łożysko. Warto pamiętać, że do pęknięcia sprężyny dociskowej może dojść nie tylko z uwagi na duży przebieg samochodu. W autach zaawansowanych wiekowo (8-10 lat), nawet z bardzo małymi przebiegami, może nastąpić awaria tego elementu. Wiąże się to z utratą sprężystości.

Jak działa sprzęgło?

Jeszcze jednym ważnym elementem jest system włączania sprzęgła. Warto wiedzieć, czy w naszym samochodzie zamontowany jest układ hydrauliczny z pompą i wysprzęglikiem, czy też system mechaniczny, oparty na zwykłym cięgle elastycznym (lince). W pierwszym przypadku trzeba sprawdzać poziom płynu hydraulicznego i kontrolować, czy w systemie włączania sprzęgła nie ma wycieków. W drugim przypadku trzeba zwracać uwagę, czy pedał sprzęgła nie pracuje zbyt ciężko. Taki objaw może świadczyć o zacieraniu się cięgła w pancerzu (korozja, pęknięcia pojedynczych drutów w lince), a wtedy tylko krok do jego pęknięcia. Na niedomagania sprzęgła trzeba szybko reagować, bo awaria tego podzespołu praktycznie uniemożliwia jazdę przeciętnemu kierowcy. W grę będzie wchodził transport lawetą do warsztatu, co dodatkowo podwyższy koszty naprawy.

Dariusz Dobosz

ZOBACZ TAKŻE:

Jak usunąć wilgoć z samochodu?

Tanio, czyli drogo - współczesne diesle

Autotrader.pl - bezpłatne ogłoszenia motoryzacyjne

źródło: Okazje.info

Copyright © Agora SA