Zasada kąta prostego jest jednym z gwarantów bezpieczeństwa drogowego. O co w niej chodzi? Kierowca może wjechać na przejazd tylko wtedy, gdy zapory są ustawione pod kątem prostym do nawierzchni. Gdy kąt się zmieni, pojazd otrzymuje zakaz wjazdu. Kierowca powinien wcisnąć hamulec i oczekiwać na ponowne podniesienie półzapór.
Powyższa reguła generalnie jest prosta. Generalnie. Bo w 2023 r. mimo wszystko doszło do 123 wypadków na przejazdach kolejowych. W ich wyniku zginęło 31 osób, a 19 zostało rannych. Wypadki na "bezpiecznych" przejazdach kolejowo-drogowych należą do najczęściej występujących zdarzeń w systemie kolejowym. Corocznie stanowią one około 33 proc. powyższej liczby. Infrastruktura drogowo-kolejowa wymaga zatem dalszej przebudowy. Teraz jednak pojawiły się na to środki.
PKP ogłosiło właśnie pierwszy etap projektu pt. "Poprawa bezpieczeństwa na skrzyżowaniach kolejowo-drogowych w tym ich przebudowa na skrzyżowania dwupoziomowe". To projekt finansowany w ramach Krajowego Programu Kolejowego do 2030 r. (z perspektywą do 2032 r.).
W ramach nowego projektu PKP będzie współfinansować przebudowy przejazdów kolejowo-drogowych. Przebudowy, które mają sprawić, że przejazdy staną się bezkolizyjne. O środki mogą się starać jednostki samorządu terytorialnego i zarządcy dróg. W budżecie przewidziana została kwota na poziomie 861 mln zł. Zgłoszenia na finansowanie można składać do 5 lutego 2025 r. Ogłoszenie wyników etapu I i zawieranie porozumień z zakwalifikowanymi wnioskodawcami planowane jest na koniec 2025 r.
PKP systematycznie ogłasza kolejne programy modernizacyjne na przejazdach kolejowych. Dla przykładu tylko na przełomie 2020 i 2021 r. na ten cel wydatkowanych zostało 250 mln zł. Nowy projekt jest jednak szczególny i to z dwóch powodów. Po pierwsze z uwagi na skalę planowanych wydatków. Mówimy o blisko 900 mln zł. To potężna ilość gotówki do wzięcia. Po drugie z uwagi na skalę przebudowy. W ramach tego programu przejazd ma być przebudowany w taki sposób, aby część kolejową oddzielić od drogowej. Tak, aby pojazd samochodowy i szynowy nie mogły znaleźć się na ruchu kolizyjnym.