Faktycznie na pierwszy rzut oka trudno odróżnić autostradę od drogi ekspresowej. Dlaczego więc jedne są płatne a drugie darmowe dla aut o dopuszczalnej masie do 3,5 tony? Dlaczego na jednych można rozpędzić się do 120 km/h, a na drugich aż do 140 km/h? Odpowiedź znajduje się między innymi w rozporządzeniu, które dokładnie opisuje różnice między tymi rodzajami dróg szybkiego ruchu.
Przede wszystkim, istnieją różnice w parametrach technicznych autostrad i dróg ekspresowych. Szczegóły dotyczące projektowania każdej z kategorii dróg znajdują się w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej dotyczące warunków technicznych dróg publicznych oraz ich rozmieszczenia. Z dokumentu wynika, że autostrady cechują się najwyższymi parametrami technicznymi.
Rozmieszczenie węzłów drogowych
Autostrady zawsze muszą mieć minimum dwie jezdnie, a wjazd na nie jest możliwy tylko poprzez specjalnie wyznaczone węzły, rozmieszczone w odstępach nie mniejszych niż 15 km. W przypadku dużych miast lub zespołów miast, odstępy między węzłami mogą wynosić nie mniej niż 5 km, lub w wyjątkowych przypadkach, nie mniej niż 3 km. Z kolei dla dróg ekspresowych odstępy między węzłami na drogach ekspresowych nie powinny być mniejsze niż 5 km poza terenem zabudowanym i nie mniejsze niż 3 km w terenie zabudowanym.
Liczba pasów ruchu
Liczba pasów ruchu na drogach jest wynikiem prognozowanego natężenia ruchu w okresie 30-40 lat po wybudowaniu drogi. Na autostradzie pas ruchu ma szerokość 3,75 m, co oznacza o 25 cm więcej niż na drodze ekspresowej. Na trójjezdniowych odcinkach autostrad, pasy ruchu również posiadają szerokość 3,75 m, z rezerwą pod ewentualne dodatkowe pasy. Różnice istnieją także w szerokości pasów awaryjnych i poboczy gruntowych, gdzie autostrady posiadają większe przestrzenie w porównaniu do dróg ekspresowych.
Skrzyżowania
Skrzyżowania autostrad z innymi autostradami, drogami ekspresowymi lub klasą GP (główna ruchu przyspieszonego) są możliwe tylko na specjalnych węzłach drogowych. W niektórych przypadkach dopuszcza się również węzły na skrzyżowaniach z drogami klasy G. Podobne zasady dotyczą dróg ekspresowych, z wyjątkowymi przypadkami skrzyżowań na jednym poziomie z drogami klasy GP. Również elementy zapewniające bezpieczeństwo na drodze, takie jak bariery, ogrodzenia, czy przejścia dla zwierząt, są stosowane na obu rodzajach dróg.
Ograniczenia prędkości i inne przepisy
Ważną różnicą jest również ograniczenie prędkości. Kierowcy pojazdów o masie do 3,5 tony na autostradach mogą osiągnąć prędkość maksymalną 140 km/h, na dwujezdniowych drogach ekspresowych 120 km/h, a na jednojezdniowych 100 km/h. Dla pojazdów powyżej 3,5 tony, prędkość maksymalna wynosi 80 km/h na obu typach dróg, z wyjątkiem niektórych autokarów wyposażonych w specjalne techniczne rozwiązania, które mogą osiągnąć prędkość do 100 km/h.
Jak widać, z pozoru bardzo podobne do siebie autostrady i „ekspresówki" mają istotne różnice zarówno w aspektach technicznych, jak i przepisach regulujących ich użytkowanie. Pytanie tylko, czy dla kierowców te różnice są na tyle istotne w kontekście wyboru między drogą płatną i bezpłatną?
