Za to policjanci zabierają prawo jazdy w wakacje. Jedno wykroczenie to pewna utrata

Policjanci czasami nie mają dla kierowcy żadnej litości. Zatrzymują go do kontroli i odbierają mu uprawnienia do kierowania pojazdem. Możliwość taka pojawia się przede wszystkim w dziewięciu przypadkach wnikliwie opisanych w ustawach.

O przepisach drogowych i ich praktycznym zastosowaniu opowiadamy także w poradnikach publikowanych w serwisie Gazeta.pl.

To prawo jazdy jest dokumentem, który pozwala kierowcy legalnie zasiąść za kierownicą auta. Dlatego jego utrata w czasie kontroli drogowej okazuje się scenariuszem szczególnie czarnym. A przypadków, w których funkcjonariusz postanowi skonfiskować dokument, jest co najmniej dziewięć. I każdy z nich jest zakotwiczony w przepisach drogowych.

Zobacz wideo 2500 zł mandatu i utrata prawa jazdy za przekroczenie prędkości o 89 km/h

Kiedy kierowca straci prawo jazdy za prędkość?

Na początek utrata prawa jazdy za prędkość. W tym przypadku opcją są tak naprawdę aż dwa przepisy. Pierwszy mówi o tym, że kierujący poprzez drastyczne przekroczenie dopuszczalnej szybkości jazdy, stworzył zagrożenie dla bezpieczeństwa. Podstawę prawną stanowi tu art. 86 par. 1 i 3 ustawy Kodeks wykroczeń. A warto pamiętać, że utrata prawa jazdy to początek konsekwencji. Kierowca dostanie też nawet 5 tys. zł mandatu i 15 punktów karnych. Sąd może uzupełnić tę karę 30-tysięczną grzywną.

Warto pamiętać, że stworzenie zagrożenia nie ogranicza się tylko do prędkości. To też niebezpieczne wyprzedzanie, zmiana pasów ruchu od prawej do lewej, nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu czy spowodowanie kolizji lub wypadku.

Wbrew pozorom prawo jazdy na 3 miesiące cały czas można też stracić za przekroczenie prędkości w mieście o więcej niż 50 km/h. Trybunał Konstytucyjny nie poważył sankcji, a brak trybu odwoławczego. Przepisy zatem nadal obowiązują. A 3-miesięczna utrata uprawnień to początek. Bo kierowca dostanie też co najmniej 1500 zł mandatu i 13 punktów karnych. W ten sposób każdego roku uprawnienia traci w Polsce przynajmniej 50 tys. osób.

Utrata prawa jazdy na 3 miesiące w jeszcze dwóch przypadkach

W sumie są trzy ustawowe przypadki, w których policjanci zabiorą kierowcy prawo jazdy na 3 miesiące. Mówi o nich art. 135 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Pierwszy, dotyczący przekroczenia prędkości, już omówiłem. Dwa pozostałe są związane z:

  • sytuacją, w której w kabinie pasażerskiej pojazdu znajduje się co najmniej 3 pasażerów więcej od dopuszczalnej ilości pasażerów zapisanej w dowodzie rejestracyjnym,
  • przypadkiem, w którym kierowca wbrew obowiązkowi nie rejestruje przejazdu za pomocą tachografu lub używając cudzej karty włożonej do urządzenia, ewentualnie korzysta z niedozwolonego urządzenia powodującego podrabianie lub przerabianie danych rejestrowanych przez tachograf.

Utrata prawa jazdy za punkty. W 2023 r. zasady się nie zmieniły

Kierujący za kolejne wykroczenia zbiera punkty karne. Te trafiają na konto stworzone w bazie CEK. Ich przedawnienie następuje po roku lub dwóch latach – w zależności od tego, kiedy kierujący popełnił czyn. Osoby posiadające uprawnienia krócej niż rok, mają limit 20 punktów. Kierujący posiadający uprawnienia dłużej, mogą zdobyć maksymalnie 24 punkty. Rozróżnienie pojawia się też w kwestii sytuacji prawnej po utracie dokumentu. Bo młody kierowca musi zaczynać od początku, a więc kursu na prawo jazdy i egzaminu. Kierowca z dłuższym stażem najpierw musi wykonać psychotesty, a później pojawić się na egzaminie sprawdzającym kwalifikacje. Dopiero gdy go nie zda, traci uprawnienia na stałe.

Utrata prawa jazdy za alkohol lub przestępstwo drogowe

Wcześniej wspomniany art. 135 ustawy Prawo o ruchu drogowym daje możliwość odebrania kierującemu prawa jazdy także w przypadku popełnienia przestępstwa drogowego. Mowa tu przede wszystkim o dwóch scenariuszach.

  • Uzasadnionego podejrzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu – art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym.
  • Uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów – art. 135 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

O utracie prawa jazdy mogą zadecydować też względy formalne

W polskiej rzeczywistości prawnej funkcjonuje również art. 94 ustawy Kodeks wykroczeń. Ten przewiduje dwa kolejne przypadki, w których kontrola drogowa zakończy się dla kierującego utratą uprawnień. Po pierwsze prawo jazdy straci ten kierujący, który prowadzi zbyt ciężki pojazd, posiadając kategorię B (o DMC powyżej 3500 kg), albo np. zbyt mocy motocykl posiadając wyłącznie kategorię A1. Brak uprawnień oznacza też prowadzenie bez okularów w sytuacji, w której w prawie jazdy pojawi się kod mówiący o konieczności korekcji wzroku podczas prowadzenia auta.

Po drugie brak uprawnień do kierowania pojazdami oznacza też np. koniec ważności prawa jazdy. Jeżeli posiadacz dokumentu w porę nie złoży wniosku o wydanie nowego, będzie musiał przesiąść się w aucie z fotela kierowcy na fotel pasażera.

Więcej o: