Polskie prawo jazdy dla 17-latka takie jak w Niemczech? Nowe przepisy

Wbrew pozorom nawet niepełnoletnie osoby mogą uzyskać pierwsze prawo jazdy w Polsce. Dla nich przewidziano odpowiednią kategorię B1 na niewielkie pojazdy o ograniczonej masie. By uzyskać prawo kat. B muszą jednak czekać do ukończenia 18 roku życia. Okazuje się, że tuż za naszą zachodnią granicą prawo jazdy można zdobyć nieco wcześniej. Wkrótce podobne rozwiązania zostaną zastosowane także w naszym kraju.

By starać się w Polsce o prawo jazdy kat. B trzeba mieć ukończone 18 lat. Wkrótce może to się zmienić, dzięki unijnej reformie przepisów i planowanym ułatwieniom dla osób niepełnoletnich. Zgodnie z planami Komisji Europejskiej, uprawnienia do kierowania będą mogły uzyskać osoby w wieku 17 lat. Pierwsze doświadczenia za kierownicą zbiorą pod nadzorem osoby dorosłej, co oznacza konieczność wspólnej jazdy.

Zobacz wideo Jazda bez uprawnień

16-latek na kurs. 17-latek za kierownicę

Nie jest tajemnicą, że nowe regulacje dla osób niepełnoletnich wzorowano na modelu niemieckim. U naszych zachodnich sąsiadów prawo jazdy od 17 roku życia stosowane jest już od wielu lat. Stosowne przepisy weszły bowiem w życie na początku 2011 r. Od strony formalnej jest to zaświadczenie z egzaminu z listą zarejestrowanych osób towarzyszących. Prawo jazdy w formie tradycyjnego dokumentu można odebrać dopiero po ukończeniu 18 lat.

Prawo jazdy dla 17-latków (zwykle używa się skrótu BF17 - Begleitetes Fahren, czyli jazda z asystą) to wstęp do zbierania drogowych doświadczeń pod opieką osoby dorosłej. BF17 to nic innego, jak prawo jazdy kat B lub BE (jazda z przyczepą) z odpowiednimi ograniczeniami. Osoba niepełnoletnia może poruszać się tylko w towarzystwie zarejestrowanego dorosłego. To nie może być jednak przypadkowy kompan. Okazuje się, że ze względu na ściśle określone wymogi, nie każdy może nadzorować niepełnoletnich.

Brat za brata zdawał egzamin praktyczny. Zdradził ich jeden fakt. Zdjęcie ilustracyjne.
Brat za brata zdawał egzamin praktyczny. Zdradził ich jeden fakt. Zdjęcie ilustracyjne. Fot. Marcin Stępień / Agencja Wyborcza.pl

Nie każdy może nadzorować nastolatka

Nadzorującym może zostać każdy, kto ma co najmniej 30 lat i posiada prawo jazdy kat. B (od co najmniej 5 lat). Pod uwagę brany jest także stan konta punktów karnych. Zgodnie z przepisami nie można mieć więcej niż jeden punkt karny na koncie. Znamienne, że nie ma limitu liczby osób zgłoszonych do nadzoru. Stąd zwykle we wniosku o BF 17 zaleca się wskazanie kilku nadzorujących (oczywiście za zgodą rodziców niepełnoletniego).

Do kursu na prawo jazdy BF17 można przystąpić w wieku 16 lat (nie wcześniej niż na pół roku przed 17 urodzinami). Do egzaminu teoretycznego można natomiast przystąpić z trzymiesięcznym wyprzedzeniem względem daty urodzenia (do egzaminu praktycznego zaś miesiąc wcześniej). Osoby towarzyszące mogą wziąć udział w szkoleniu (jest to nawet zalecane), by nauczyć się zalecanych praktyk.

Jazda z nastolatkiem. Kto zbiera mandaty?

Jak wygląda jazda z nastolatkiem? Osoba towarzysząca jest zobowiązana "uważnie śledzić ruch drogowy i w razie potrzeby służyć wsparciem i uwagami" (cytat z materiałów szkoleniowych BF17). Wbrew pozorom nie musi zajmować miejsca na przednim fotelu pasażera (jest to tylko zalecenie). Nie może być pod wpływem środków odurzających (dopuszczalny limit alkoholu wynosi 0,5 promila). Nie może również uciąć sobie drzemki.

Osoba nadzorująca może służyć tylko dobrą radą. Nie ponosi zatem odpowiedzialności w razie wystąpienia szkody. Nie ponosi także odpowiedzialności w przypadku, gdy młodociany kierowca zostanie ukarany mandatem. A tych lepiej się wystrzegać, by nie stracić pozwolenia.

17-latek może łatwo stracić prawo jazdy

Stosowne uprawnienie BF17 może zostać cofnięte nie tylko w przypadku popełnienia określonej liczby drogowych wykroczeń (np. nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, jazda pod prąd, przekroczenie dopuszczalnej prędkości pow. 21 km/h), ale także w sytuacji, gdy osoba niepełnoletnia rozpocznie jazdę bez opieki.

Jazda z BF17 jest dopuszczalna tylko w ograniczonym czasie. Zaświadczenie wygasa po upływie trzech miesięcy od ukończenia 18 roku życia. Jazda z nieważnym certyfikatem to zatem, w myśl niemieckich przepisów, wykroczenie (stąd zalecane jest odebranie z urzędu dokumentu prawa jazdy w przewidzianym terminie). A to oznacza mandat w wysokości ok. kilkudziesięciu euro (40 i więcej), przedłużenie okresu próbnego i punkt karny.

Znamienne, że BF17 obowiązuje nie tylko w Niemczech. Pozwolenie jazdy z osobą towarzyszącą jest honorowane w Austrii. W pozostałych krajach UE BF17 nie jest uznawane. Wkrótce jednak to się zmieni, gdy wejdą w życie przepisy projektu unijnej dyrektywy w sprawie praw jazdy (nie później niż w ciągu 18 miesięcy od przyjęcia dyrektywy).

Więcej o: