Stało się! Prezydent podpisał nowelizację, która wprowadziła zupełną nowość do polskiego prawa, czyli konfiskatę samochodu pijanym kierowcom. Choć przepisy były krytykowane przez część środowiska prawniczego, a Senat odrzucił projekt, rządowi ostatecznie udało się go przepchnąć w pierwotnej formie.
Znowelizowane przepisy kodeksu karnego zaczną obowiązywać po trzymiesięcznym vacatio legis, a w przypadku konfiskaty samochodu wejdą w życie po upływie roku od dnia ogłoszenia ustawy.
Konfiskata. Co to właściwie oznacza dla kierowców?
Nowe przepisy wprowadzają trzy sytuacje, w których będzie możliwe zastosowanie kary konfiskaty mienia:
- kierowca prowadził pojazd, gdy miał co najmniej 1,5 promila alkoholu,
- kierowca spowodował wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu,
- kierowca dopuścił się recydywy (drugi raz w okresie 24 miesięcy został przyłapany na jeździe pod wpływem alkoholu).
Jak tłumaczy resort sprawiedliwości, tak surowe przepisy mają być skutecznym ciosem w osoby, które są śmiertelnym zagrożeniem na drodze. Jak się okazuje, ani nowy taryfikator, który obowiązuje od stycznia 2022 roku, ani groźba utraty prawa jazdy, ani nawet więzienie do tej pory nie były zbyt skutecznym straszakiem, bo z roku na rok przybywa nam pijanych kierowców.
Wysokie mandaty nie pomogły, czy kierowcy przestraszą się konfiskaty?
W samym tylko listopadzie na jeździe na "podwójnym gazie" przyłapano grubo ponad 7 tys. kierowców (zgodnie z danymi policji). Z kolei od początku jesieni łączna liczba notowanych za jazdę pod wpływem alkoholu zbliżyła się już do 19 tys., co daje nam średnią na poziomie ponad 280 pijanych kierowców dziennie. To liczba porażająca, tym bardziej że do tej pory zwykle jesienią następował spadek takich wykroczeń względem okresów wakacyjnych. W tym roku trend ten jednak się odwrócił.
To tym bardziej dziwne, bo od stycznia 2022 roku żyjemy już w nowych realiach, z nowym, surowszym taryfikatorem mandatów, a od września także z nowym taryfikatorem punktów. Aktualnie za jazdę w stanie po spożyciu alkoholu (od 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi) grozi mandat w wysokości co najmniej 2,5 tys. zł. Z kolei wskazania powyżej 0,5 promila we krwi kierowcy mogą skończyć się karą od 5 do 60 tys. złotych.
Konfiskata - jak ma działać nowa kara?
Nową bronią w walce z rozpitymi polskimi kierowcami ma być konfiskata samochodów. Wiadomo już, że auta stracą nie tylko ci, którzy będą jechać swoimi samochodami. Kara nie ominie także tych, którzy wsiądą na "podwójnym gazie" za kierownicę nie swoich pojazdów.
Więcej porad prawnych znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl
Zgodnie z przyjętymi właśnie przepisami osobom, które zostaną przyłapane na prowadzeniu po pijanemu aut służbowych, sąd będzie orzekał tzw. nawiązkę. Równowartość auta będą musieli wpłacić do budżetu państwa także kierowcy jedynie użytkujący samochody w ramach leasingu lub długoterminowej umowy najmu.
Wiadomo już też, że w podobnej sytuacji znajdą się kierowcy, którzy są jedynie współwłaścicielami prowadzonych samochodów (dotyczy to także najbliższej rodziny, czyli współmałżonków i dzieci) lub będą jechać autem pożyczonym np. znajomych.
Jak będzie wyliczana wartość samochodów? Podstawą do tego ma być suma uwzględniona w ubezpieczeniu. W przypadku braku polisy autocasco kwota ma być ustalana na podstawie średnio rynkowej wartości pojazdu na dzień popełnienie przestępstwa. Dokładny sposób ustalania szacunkowej wartości pojazdu na potrzeby konfiskaty, zostanie ustalony w oddzielnym rozporządzeniu.
Kierowcy zawodowi z taryfą ulgową
Nieco inaczej będą traktowani kierowcy zawodowi. Mimo że wsiadając za kierownicę wielotonowych ciężarówek, teoretycznie stwarzają znacznie większe zagrożenie na drodze niż kierowcy osobówek, to tak naprawdę w ich przypadku konfiskata zostaje zamieniona na nawiązkę w wysokości od 5 tys. do nawet 100 tys. zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Pijani kierowcy posiedzą też dłużej w więzieniu
To jednak nie koniec listy kar, które czekają na pijanych kierowców. Oprócz konfiskaty nowelizacja zwiększyła też karę więzienie dla osób siadających za kierownicę z ponad 0,5 promila alkoholu we krwi. W nowych realiach grozi im już nie od dwóch, ale od trzech do nawet pięciu lat pozbawienia wolności oraz utrata uprawnień. Na jak długo? O tym już zdecyduje sąd.
Konfiskata auta - nowe przepisy Kodeksu karnego w całości:
Art. 44b. § 1. W wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę.
§ 2. Jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił własności lub stanowił współwłasność sprawcy, orzeka się przepadek jego równowartości.
§ 3. Jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie jest niemożliwe lub niecelowe, orzeka się przepadek równowartości pojazdu.
§ 4. Przepadku pojazdu mechanicznego oraz przepadku równowartości pojazdu mechanicznego nie orzeka się, jeżeli sprawca prowadził niestanowiący jego własności lub współwłasności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim przypadku sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Art. 44c. § 1. Za wartość pojazdu mechanicznego dla celu orzeczenia przepadku jego równowartości przyjmuje się szacunkową, średnią wartość rynkową pojazdu odpowiadającego pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę, ustaloną w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie § 2 na dzień popełnienia przestępstwa.
§ 2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania szacunkowej, średniej wartości pojazdu mechanicznego, uwzględniając potrzebę wprowadzenia jednolitych i zestandaryzowanych kryteriów pozwalających na oszacowanie średniej wartości rynkowej pojazdu bez przeprowadzania indywidualnej oceny jego stanu.
