Więcej porad związanych z przepisami i uprawnieniami do kierowania znajdziesz w serwisie Gazeta.pl.
Kody w prawie jazdy? Nie, nie chodzi nam o żadnej tajemnicze oznaczenia, które mogą mówić ile osób nazywa się tak samo jak wy. Mamy na myśli tzw. symbole ograniczeń, czyli de facto warunków pod którymi otrzymujecie uprawnienia do kierowania pojazdami. Policjant z pewnością je sprawdzi. A wy możecie mieć naprawdę poważny problem w czasie kontroli drogowej...
Kody ograniczeń w prawie jazdy, czyli tak właściwie to co?
Kody zapisane w prawie jazdy mogą mieć jedną z dwóch form. Pierwszą są oznaczenia dwucyfrowe. Drugą oznaczenia czterocyfrowe, przy czym dwie pierwsze i dwie drugie cyfry są oddzielone za pomocą kropki. Symbole ograniczeń w prawie jazdy obejmują problemy ze wzrokiem kierowcy, ale także ze słuchem, konieczność korzystania z protez czy wszelkiego rodzaju wymagane modyfikacje samochodu (np. sprzęgła, skrzyni biegów, hamulców, układu kierowniczego czy lusterek). W tym przypadku często wynikają z orzeczenia lekarskiego mówiącego o dopuszczeniu kierowcy do prowadzenia.
Kody ograniczeń w szerokim zakresie odnoszą się również do takich aspektów, jak rodzaj zdobytych uprawnień (np. tylko na samochody z automatyczną skrzynią biegów) czy aspektów związanych z przyczepami lub kwalifikacją dla kierowcy pojazdu ciężarowego. Gdzie konkretnie je znaleźć? Ukrywają się w rubryce o numerze 12 w prawie jazdy. To rubryka umieszczona na drugiej stronie dokumentu w tabelce, w której zaznaczone są posiadane przez kierującego kategorie.
Pamiętaj o kodzie ograniczeń. Bez niego... nie masz prawa jazdy!
Kody wpisane do prawa jazdy mają potężne znaczenie. W myśl polskich przepisów mamy uprawnienia do kierowania pojazdami tylko i wyłącznie wtedy, kiedy stosujemy się do wpisanych kodów ograniczeń. Te wpisywane są przecież, kiedy kierowca rzeczywiście ma jakieś problemy ze zdrowiem albo potrzebuje w samochodzie specjalnych ułatwień. Niespełnienie warunków określonych kodem ograniczeń oznacza zatem, że kierujący de facto uprawnień nie ma. Może być zatem traktowany jak osoba prowadząca bez prawa jazdy.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - pełna lista kodów
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 01 wymagana korekta wzroku
- 01.01 - okulary.
- 01.02 - soczewki kontaktowe.
- 01.03 - szkła ochronne.
- 01.04 - szkło matowe.
- 01.05 - przepaska na oko.
- 01.06 - okulary lub szkła kontaktowe.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 02 wymagana korekta słuchu
- 02.01 - aparat słuchowy jedno uszny.
- 02.02 - aparat słuchowy obu uszny.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 03 wymagane używanie protez narządu ruchu podczas jazdy
- 03.01 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej.
- 03.02 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 05 wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu
- 05.01 - jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu).
- 05.02 - jazda tylko w obrębie określonego obszaru administracyjnego (np. 05.02.nazwa miasta).
- 05.03 - jazda bez pasażerów.
- 05.04 - jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h.
- 05.05 - jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy.
- 05.06 - bez prawa ciągnięcia przyczepy.
- 05.07 - bez prawa jazdy po autostradach.
- 05.08 - zakaz spożywania alkoholu.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 10 wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów
- 10.01 - ręczna zmiana biegów.
- 10.02 - bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A).
- 10.03 - zmiana biegów sterowana elektronicznie.
- 10.04 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów.
- 10.05 - bez przekładni dodatkowej.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 15 wymagana modyfikacja sprzęgła
- 15.01 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów.
- 15.02 - sprzęgło sterowane ręcznie.
- 15.03 - sprzęgło automatyczne.
- 15.04 - składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 20 wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym
- 20.01 - zmodyfikowany pedał hamulca.
- 20.02 - powiększony pedał hamulca.
- 20.03 - pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą.
- 20.04 - pedał hamulca pod całą stopę.
- 20.05 - wychylny pedał hamulca.
- 20.06 - ręcznie sterowany hamulec roboczy.
- 20.07 - maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego.
- 20.08 - maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym.
- 20.09 - zmodyfikowany hamulec postojowy.
- 20.10 - elektrycznie sterowany hamulec postojowy.
- 20.11 - nożny hamulec postojowy.
- 20.12 - składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą.
- 20.13 - hamulec obsługiwany kolanem.
- 20.14 - elektrycznie sterowany hamulec roboczy.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 25 wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia
- 25.01 - zmodyfikowany pedał przyspieszenia.
- 25.02 - pedał przyspieszenia pod całą stopę.
- 25.03 - wychylny pedał przyspieszenia.
- 25.04 - przyspieszenie sterowane ręcznie.
- 25.05 - przyspieszenie sterowane kolanem.
- 25.06 - serwoprzyspieszacz.
- 25.07 - pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca.,
- 25.08 - pedał przyspieszenia po lewej stronie.,
- 25.09 - składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 30 wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia
- 30.01 - pedały równoległe.
- 30.02 - pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie.
- 30.03 - przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia.
- 30.04 - pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną.
- 30.05 - składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia.
- 30.06 - wypiętrzona podłoga.
- 30.07 - przegroda z boku pedału hamulca.
- 30.08 - przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca.
- 30.09 - przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia.
- 30.10 - podparcie pięty lub nogi.
- 30.11 - elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 35 wymagane modyfikacje urządzeń sterowania
- 35.01 - urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę.
- 35.02 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni).
- 35.03 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką.
- 35.04 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką.
- 35.05 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 40 wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym
- 40.01 - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
- 40.02 - układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem,
- 40.03 - układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym),
- 40.04 - wydłużona kolumna kierownicy,
- 40.05 - zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
- 40.06 - wychylne koło kierownicy,
- 40.07 - pionowe koło kierownicy,
- 40.08 - poziome koło kierownicy,
- 40.09 - kierowanie nożne.
- 40.10 - alternatywny system kierownicy (drążek).
- 40.11 - gałka na kierownicy.
- 40.12 - szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy.
- 40.13 - ze stawem szynowym.
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 42 wymagane modyfikacje lusterka wstecznego
- 42.01 - zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe.
- 42.02 - zewnętrzne lusterko na wysięgniku.
- 42.03 - dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu.
- 42.04 - panoramiczne wewnętrzne lusterko.
- 42.05 - lusterko do obserwacji martwych pól.
- 42.06 - elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka).
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 43 wymagane modyfikacje fotela kierowcy
- 43.01 - fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
- 43.02 - fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
- 43.03 - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
- 43.04 - fotel kierowcy z podłokietnikiem,
- 43.05 - wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy,
- 43.06 - zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
- 43.07 - pas bezpieczeństwa szelkowy;
Symbole ograniczeń w prawie jazdy - 44 wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów
- 44.01 - hamulec z pojedynczym sterowaniem,
- 44.02 - zmodyfikowany hamulec ręczny,
- 44.03 - zmodyfikowany hamulec nożny,
- 44.04 - zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
- 44.05 - ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło,
- 44.06 - zmodyfikowane lusterko wsteczne,
- 44.07 - zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca),
- 44.08 - wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej;
Symbole ograniczeń w prawie jazdy:
- 45 - wyłącznie motocykle z koszem,
- 50 - dla określonego pojazdu/nadwozia,
- 51 - dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej,
- 70 - wymiana prawa jazdy wydanego za granicą,
- 71 - wtórnik prawa jazdy,
- 72 - ograniczenie kategorii A do kategorii A1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 73 - ograniczenie kategorii B do kategorii B1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 74 - ograniczenie kategorii C do kategorii C1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 75 - ograniczenie kategorii D do kategorii D1 w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 76 - ograniczenie kategorii C+E do kategorii C1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 77 - ograniczenie kategorii D+E do kategorii D1+E w odniesieniu do konkretnych pojazdów,
- 78 - wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów,
- 95 - potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej.
- 96 - potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów.
- 101- wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu,
- 102 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 103 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy,
- 104 - wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi,
- 105 - wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;
- 106 - zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy,
- 107 - wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia.
Kierowca nie spełnia wymogi stawianego przez kody? No to mandat i... sąd
Załóżmy że w waszym prawie jazdy pojawia się kod 05.03, ale wy przewozicie pasażerów, 78, ale jedziecie samochodem z manualną skrzynią biegów, albo 01.06, ale akurat tym razem zapomnieliście wziąć okularów korekcyjnych do auta. To oznacza konsekwencje z tytułu art. 94 ustawy Kodeks wykroczeń. A ten mówi wyraźnie że:
- grzywna za ten czyn nie może być niższa niż 1500 zł. Policjanci mogą zatem wystawić nawet 5 tys. zł mandatu, a sędzia ukarać zapłatą nawet 30 tys. zł – art. 94 par. 1 kw.
- jazda bez koniecznych uprawnień oznacza automatyczny i obligatoryjny zakaz prowadzenia pojazdów. Kierowcy zatrzymają zatem prawo jazdy w CEK, kierowca będzie musiał oddać dokument w starostwie, a o czasie wstrzymania uprawnień zadecyduje sąd – art. 94 par. 3 kw.
Tak naprawdę na długiej liście są tylko dwa kody ograniczeń, które nie powodują dla kierującego powyższych konsekwencji. Mowa o kodzie 70, mówiącym o wymianie prawa jazdy wydanego za granicą i kodzie 71, mówiącym o wydaniu wtórnika prawa jazdy.
