Z tego artykułu dowiecie się, jaka jest budowa układu kierowniczego i jakie są zadania poszczególnych elementów, a także jakie są jego najczęstsze usterki i czym się objawiają. Niektóre z nich nie wymagają natychmiastowej naprawy, ale ich dłuższe zaniedbanie może prowadzić do awarii innych elementów układu. Są też takie usterki, które podlegają natychmiastowej naprawie.
Więcej porad dotyczących eksploatacji auta znajdziecie na stronie Gazeta.pl
Budowa układu kierowniczego
W układzie kierowniczym możemy wyróżnić trzy najważniejsze elementy:
- Kolumna kierownicza - to dwuczęściowy wał, który przenosi obroty koła kierownicy na przekładnię kierowniczą. Jest to także element biernego bezpieczeństwa, gdyż podczas zderzenia czołowego pochłania energię kinetyczną. Dodatkowo obecnie stosuje się tzw. łamaną kolumnę kierowniczą, która ma zapobiec sytuacji, w której koło kierownicy przesunie się w stronę kierowcy wskutek uderzenia.
- Przekładnia kierownicza - jej zadaniem jest przełożenie ruchu obrotowego kierownicy na ruch postępowy drążków kierowniczych. W większości samochodów występują przekładnie zębatkowe, zwane potocznie maglownicami. W autach z napędem na tylne koła występują często przekładnie śrubowo-kulkowe lub ślimakowe. Przekładnie kierownicze wspomagane są elektrycznie lub hydraulicznie.
- Mechanizm zwrotniczy - to szereg drążków i dźwigni, które łączą ze sobą koła i przekładnię kierowniczą. Jego zadaniem jest takie ustawienie kół, aby podczas jazdy po łuku nie występował poślizg boczny. Najpopularniejszy jest mechanizm trapezowy.
Typowe usterki układu kierowniczego i ich objawy
- Wyciek płynu z układu wspomagania - jego źródłem może być przekładnia kierownicza, ale także uszkodzone przewody, pompa wspomagania lub nawet pęknięty zbiorniczek. Jego objawem może być głośna praca pompy wspomagania, ale także zauważalne plamy na podłożu. Uszkodzeniu mogły ulec w takiej sytuacji uszczelnienia pompy, przewody między przekładnią a pompą, uszczelnienia przekładni kierowniczej, a także w niektórych pojazdach, chłodnica wspomagania układu kierowniczego. W wyniku wycieku płynu może dojść do szybkiego zużycia wielu elementów układu kierowniczego, dlatego problemu nie należy bagatelizować.
- Stukanie - ten objaw trudno przeoczyć. Stukanie może wynikać ze zużycia tulei prowadzących maglownicę, luzów w krzyżakach kolumny kierowniczej czy zużytych drążków kierowniczych. Źródłem stuków może być także luz w przekładni kierowniczej wynikający ze zużycia listwy zębatej.
- Luzy w układzie kierowniczym - objawiają się poprzez duży ruch jałowy kierownicy, czyli wtedy gdy ruch kierownicą nie przekłada się od razu na skręcanie kół. Mogą występować, gdy listwa zębata nie jest odpowiednio dociśnięta do wałka atakującego. Jeśli będzie to spowodowane zużyciem niektórych zębów na listwie, konieczna będzie jej wymiana. Próba usunięcia takiego luzu może skutkować całkowitym zablokowaniem kierownicy. Luz na kierownicy może powodować również zużyty krzyżak kolumny kierowniczej. Tutaj wymiana okaże się dużo prostsza i tańsza.
- Duży opór przy kręceniu kierownicą - może wskazywać na awarię wspomagania układu kierowniczego. W zależności od rodzaju, źródłem awarii może być pompa wspomagania, silnik elektryczny, ale także czujnik kąta skrętu.
- Całkowite zablokowanie kierownicy - przyczyną może być korozja, która spowodowała wyłamanie się zębów na listwie przekładni. W tej sytuacji również konieczna będzie jej wymiana.
Zobacz wideo Drifter zakończył popisy przy stacji benzynowej przed maską radiowozu. Efekt? 5 tys. zł mandatu
Diagnozowanie układu kierowniczego
Diagnostyka układu kierowniczego powinna obejmować w pierwszej kolejności oględziny wstępne. Mogą one ujawnić takie problemy jak korozja drążków kierowniczych, uszkodzenia gumowej osłony przekładni czy wyciek płynu lub niewielkie nieszczelności układu. Wzrokowo można także ocenić luz w układzie kierowniczym, jednak lepiej sprawdzą się dedykowane do tego przyrządu. Występowanie luzu między elementami najłatwiej będzie ocenić na próbniku luzów przegubowych, czyli tzw. szarpaku. Dalsza diagnostyka może obejmować także sprawdzenie ustawienia kół, czyli tzw badanie gemoetrii. W tym badaniu ocenie podlegają takie parametry jak zbieżność kół, kąt pochylenia koła i osi sworznia zwrotnicy oraz kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy.