Idealny wojenny motocykl
Wojna wpłynęła na rozwój samochodów i to dzięki niej powstały słynne samochody jak VW typ 82 Kübelwagen, VW typ 166 Schwimmwagen, czy amerykański Willys. Warto bowiem pamiętać, że byli to praprzodkowie dzisiejszych wersji SUV. Nie możemy jednak zapomnieć o motocyklach, gdyż to one były podczas II wojny światowej podstawą pojazdów zwiadowczych.
Motocykl BMW z wózkiem bocznym
Motocykl BMW R 75 jest najsłynniejszym motocyklem wojskowym, który zna chyba każdy. Duży motocykl z wózkiem bocznym jest nieodłącznym aktorem w każdym filmie wojennym. Jego konstrukcja wywodziła się bezpośrednio od produkowanego wcześniej motocykla BMW R 71, a powstał na zamówienie Rządu III Rzeszy.
W roku 1937 niemieckie dowództwo złożyło zamówienie na opracowanie konstrukcji motocykla wojskowego najnowszej generacji. Wg założeń miał on posiadać podwyższone możliwościach jazdy w terenie, dzięki większemu prześwitowi i wyżej umieszczonym błotnikom, aby założyć na koła łańcuchy śniegowe. Ponadto miał posiadać napęd koła wózka bocznego. Ustalono także, że prędkość maksymalna ma wynosić 90 km/h, a swobodna prędkość jazdy miała wynosić 3–4 km/h, czyli tyle co marsz piechoty. Miał on być wyposażony w jarzmo do mocowania karabinu maszynowego oraz przewozić 3 żołnierzy z pełnym oporządzeniem.
Zamówienia skierowano do trzech firm: DKW, BMW i Zündapp. Do produkcji skierowano jednak tylko motocykle BMW R 75 i Zündapp KS 750.
Produkcję nowego BMW R75 rozpoczęto na początku roku 1941. Motocykle te były stosowane przez wszystkie rodzaje wojsk armii niemieckiej na wszystkich frontach II wojny światowej. Wykorzystywane były do zadań rozpoznawczych, łącznikowych, transportowych, układania kabli telefonicznych itp.
W sumie od roku 1941 do 1946 wyprodukowano prawie 17 000 egzemplarzy.
Tutaj mamy ciekawostkę. Identyczne motocykle miała Armia Czerwona. Jak doszło do przepływu technologii?
Są dwie teorie. Jedna mówi, że był to prezent, jaki Rosjanie otrzymali po podpisaniu traktatu Ribbentrop Mołotow. Bardziej jednak prawdopodobne, że była to zwykła kradzież technologii, a M-72 – bo taką nazwę nosił motocykl radziecki – był kopią BMW R-71.
Kilka egzemplarzy BMW R-71 zostało przez Rosjan zakupionych na początku 1940 i od razu ruszyły prace nad skopiowaniem konstrukcji. Pracami tymi zajął się inżynier Sierdiukow, który przed wojną odbył staż w fabryce BMW.
Wiosną 1941 zaprezentowano prototypy, które zostały zaakceptowane na uzbrojenie Armii Czerwonej. Produkcję uruchomiono w fabryce MMZ (Moskiewskie Zakłady Motocyklowe) i w sierpniu 1941 pierwsze motocykle trafiły do armii. Po rozpoczęciu produkcji w Moskwie, szybko otwarto także inne fabryki zajmujące się wytwarzaniem motocykla M-72. Do końca wojny wyprodukowano ok 10 000 wersji M-72. Po II wojnie światowej produkowano je nadal dla wojska i różnych służb, a od 1954 były oferowane także na rynek cywilny.
W sumie w latach 1941-1961 wyprodukowano ponad 400 000 tych motocykli i były one po wojnie we wszystkich armiach układu warszawskiego.
Tak więc słynne motocykle, którymi jeździła Armia Czerwona nie były radziecką myślą techniczną, ale radziecką kradzieżą.
Jednakże kradzież motocyklowej konstrukcji to nic. Po wojnie usiłowano ukraść całą markę BMW.
Przed wojna BMW miało fabryki w dwóch siedzibach firmy: Monachium, gdzie narodziła się firma i w Eisenach, gdzie narodziła się produkcja samochodów.
W roku 1941, ze względu na koncentrację rozwoju silników lotniczych w Monachium, cała produkcja motocykli została przeniesiona do fabryki w Eisenach. W rezultacie wstrzymano tam produkcję samochodów i rozpoczęto produkcję motocykli dla Wehrmachtu. Równocześnie w osobnych zakładach w Eisenach trwała produkcja silników samolotowych BMW dla Luftwaffe.
Ta produkcja na cele militarne, była powodem ataków aliantów. 20 lipca 1944 doszło do pierwszego nalotu dywanowego alianckich eskadr bombowych. Kolejne naloty we wrześniu 1944 oraz 9 lutego 1945 roku sprawiły, że fabryka BMW pod Eisenach oraz infrastruktura miasta (kolej, autostrada, sieć elektryczna) uległy dużym zniszczeniom.
Zgodnie z rozkazem Führera, mocno już zniszczona fabryka, w kwietniu 1945 miała zostać wysadzona w powietrze, aby nie dopuścić do wpadnięcia w ręce Amerykanów. 6 kwietnia amerykańskie czołgi wjechały jednak do Eisenach, zanim podjęto próby wysadzenia fabryki.
Fabryka BMW w Eisenach została zniszczona w 60 procentach, ale... maszyny do produkcji samochodów przetrwały w stanie nienaruszonym. Wraz z nasileniem produkcji na potrzeby militarne zostały one zdemontowane i były składowane wraz z częściami do montażu aut w okolicznych szybach kopalni.
Po zakończeniu działań wojennych, w czerwcu 1945, kierownictwo fabryki BMW wróciło na tereny Bawarii wraz z wycofującymi się Amerykanami. Planowany odzysk przechowywanych maszyn nie mógł jednak zostać zrealizowany w tak krótkim czasie i to otworzyło szanse dla Rosjan.
Gdy 3 lipca 1945 Turyngia stała się częścią sowieckiej strefy okupacyjnej, fabryka BMW w Eisenach została natychmiast skonfiskowana. Początkowo planowano rozbiórkę fabryki i transport urządzeń do Związku Radzieckiego, ale po montażu z istniejących zapasów magazynowych 220 sztuk „R 35" (motocykl z silnikiem jednocylindrowy o mocy 14KM) i przetestowaniu ich przez stronę sowiecką, zdecydowano się na odrodzenie fabryki BMW.
13 października 1945 r wydano dekret o „zapewnieniu produkcji nowych samochodów osobowych i motocykli w fabryce pojazdów i maszyn w Turyngii". Na jego mocy, demontaż zakładu został wstrzymany, a produkcja wznowiona w listopadzie 1945. Równocześnie odnotowano, że sprzęt do produkcji zostaje zajęty jako reparacje wojenne dla Związku Radzieckiego. Zmieniono także nazwę fabryki na Sowjetische AG Maschinenbau Awtowelo, Werk BMW Eisenach.
Tak więc Rosjanie na mocy swoich dekretów rozpoczęli budowę samochodów BMW.
Produkcję samochodów wznowiono jeszcze w 1945. Były to zmodyfikowane przedwojenne BMW 340, 321, 326. Od roku 1945 do zakończenia produkcji w 1950 roku fabryka zbudowała prawie 9000 BMW 321 .
W roku 1948 rozpoczęto budowę BMW 340, które powstało po modyfikacjach BMW 326 . Został on dalej rozwijany w kolejnych latach jako EMW 340-2 , a także produkowany w małych ilościach jako wersja kombi. Od 1949 roku do końca produkcji w 1955 roku fabryka wyprodukowała ponad 21 200 egzemplarzy typu 340 i 340-2.
Co to jest EMW?
Zapewne wielu czytelników zwróciło uwagę na nazwę EMW zamiast BMW. Otóż w roku 1951 monachijska firma Bayerische Motoren Werke AG zabroniła fabryce w Eisenach używania nazwy BMW. Ponieważ zakład w roku 1952 Rosjanie przekazali NRD, w roku 1952 zakład został przemianowany na Eisenacher Motorenwerk (EMW). Zmieniono też znak firmowy i w miejsce biało niebieskiej szachownicy BMW, powstała czerwono biała szachownica.
W roku 1952 włączono do seryjnej produkcji samochód sportowy EMW 327, który odpowiadał BMW 327. Nieco ponad 400 tych modeli zostało wyprodukowanych do 1955 roku.
W sumie w latach 1945-1955 w fabryce Eisenach wyprodukowano nieco ponad 30 800 samochodów czterosuwowych . Firma budowała również motocykle. Od 1945 roku do zakończenia produkcji w 1955 roku fabryka wyprodukowała 83 000 sztuk R 35, R 35/2 i R 35/3.
W 1953 zakład otrzymał ostateczną nazwę VEB Automobilwerk Eisenach ze znanym skrótem AWE . W roku 1956 pojawiła się pierwsza seria nowych Wartburgów z silnikiem dwusuwowym i wtedy to kradzież projektów BMW została zakończona.
