Musiałem się sporo natrudzić by poznać zupełnie nową Izerę (nie mylić z prototypami znanymi od lat i przygotowanymi przez Torino Design). Zaczęło się od bardzo szczegółowej pięciostronicowej umowy o zachowaniu poufności i sporu prawników o poszczególne zapisy. Dla porównania umowy o poufności przygotowane przez takie marki jak choćby Audi, Mercedes czy Porsche to ledwie jedna kartka z krótką deklaracją o zachowaniu tajemnicy i niekiedy karze tak wysokiej, że zadłużyłbym się na wiele lat. Electromobility Poland przebiło ich wszystkich.
Pod względem czasu obowiązywania tajemnicy moim dotychczasowym rekordem było porozumienie z Porsche, dzięki któremu niemal na rok przed premierą poznałem technikę elektrycznego modelu Taycan. Tajemnice Izery mogą zaś ujrzeć światło dzienne dopiero po kilku latach. Embargo mija bowiem z końcem 2026 r. Oto mój nowy rekord i zapewne kolegów z innych redakcji, z którymi przybyłem do Cambiano.
Jedno nie jest tajemnicą. To miejsce, gdzie od marca 2023 r. eksperci pracują nad zupełnie nowym SUV-em Izery, czyli Cambiano we Włoszech. Innymi słowy, miejscowość nieopodal Turynu. Bez wątpienia szczególna lokalizacja dla miłośników historii motoryzacji. To w Cambiano mieści się główna siedziba słynnego włoskiego biura projektowego Pininfarina. I to w nim powstały chwytające za serce pojazdy różnych firm – od Alfy Romeo i Aston Martin po Jaguara i Volvo. By dostać się na teren pełen niezwykłych prototypów wystarczyła niewielka karteczka, na której wpisałem tylko swoje imię i nazwisko, a następnie wręczyłem ochroniarzom. Tyle i aż tyle.
Gdy przekroczyłem próg w głównym budynku firmy wkroczyłem do zupełnie innego świata. W siedzibie Pininfariny czułem się jak dziecko w ogromnym sklepie z najlepszymi zabawkami. Włosi zadbali o to, by w najbardziej reprezentacyjnych miejscach wystawić liczne prototypy i produkcyjne egzemplarze samochodów, które zapisały się w historii motoryzacji. Przyznaję, że było co podziwiać, szczególnie że część pojazdów kojarzę jeszcze z okresu mojego dzieciństwa i nikomu specjalnie nie śpieszyło się, by zejść do podziemi, gdzie zespół techników czekał na nas z prezentacją Izery. Tak. Z prezentacją.
Załóż gogle. Nie zwlekaj
Zanim zobaczyliśmy efektowną nową makietę Izery czekały na nas gogle, by nowy projekt poznać w świecie rozszerzonej rzeczywistości. Tak obejrzałem wizualizację nowego elektrycznego SUVa (to akurat nie jest tajemnica, gdyż EMP już w marcu 2023 r. ogłosiło, że prace dotyczą SUV-a, kombi oraz hatchbacka), który będzie dzielić technikę z samochodami koncernu Geely i dobrze znanej platformy SEA, z której korzystają m.in. takie marki jak Volvo, Smart czy Zeekr. Od dłuższego czasu z uwagą śledzę ich poczynania i polecam to każdemu.
W świecie rozszerzonej rzeczywistości poznałem nowego SUV-a od zewnątrz jak i wewnątrz. Jak wygląda? Jak z proporcjami nadwozia? Jakie kolory wybrali polscy i włoscy styliści? Czy zawiera mnóstwo ekranów, portów USB, schowków, dźwigienek, pokręteł, przycisków? Ile mierzy? Cóż mogę tylko zacytować jeden z zapisów umowy. Za informacje poufne uznaje się szczegóły designu (opisu kształtów, kolorystyki i innych charakterystycznych elementów designu). Skojarzenia z dobrze znanym cytatem z polskiej kinematografii są jak najbardziej uzasadnione. Wiem, ale nie powiem. Ktoś jeszcze pamięta?
Co ciekawe nie ograniczono się tylko do prezentacji Izery w cyfrowym świecie. Zobaczyłem także nową makietę w skali 1:1 przygotowaną przez włoskich ekspertów. Poznałem nowy projekt jeszcze bliżej. A to bez wątpienia zupełnie inne uczucie, gdy to, co widziałem w cyfrowym świecie ma swoją prawdziwą atrakcyjną postać. Postać, której można dotknąć (niestety zdjęć z makietą nie mogliśmy zrobić) i do woli komentować. Przedstawiciele EMP nie kryli bowiem tego, że wszelkie uwagi zgromadzonych dziennikarzy są dla nich bardzo cenne i mogą zostać uwzględnione podczas dalszych prac. I tak oto spędziłem wiele czasu na komentowaniu rozwiązań zastosowanych we wnętrzu (ciekawe, ile z nich zostanie uwzględnione podczas dalszych prac). Długo także dyskutowałem z Tadeuszem Jelcem na temat stylizacji, gdyż przyznaję, że nie wszystko przypadło mi do gustu. Nie zabrakło jednak elementów, które chwaliłem. A było tego zadziwiająco dużo (właściwie to niemal cała bryła nadwozia wzbudziła mój entuzjazm). Jak wyglądają? Cóż, znów muszę nawiązać do umowy. Top secret.
Spoglądając na nowy samochód prędzej czy później doszukujemy się pewnych elementów podobieństwa. Nie oparłem się pokusie w przypadku prototypu Izery, w której nadwoziu szukałem dobrze znanych nawiązań do aut innych marek. Jednego przy tym byłem i dalej jestem pewien. Gdyby jeszcze dziś nowy samochód pojawił się na ulicach, to mógłby nosić logo wielu znanych i renomowanych firm. I żadna nie powstydziłaby się projektu. Stąd składałem gratulacje na ręce Tadeusza Jelca, który tak znacząco zapisał się w historii motoryzacyjnych stylizacji (kto jakimś cudem nie kojarzy nazwiska polskiego projektanta powinien przede wszystkim sprawdzić historię Jaguara). To jedna z tych osób, z którymi łatwo stracić poczucie czasu podczas niekończących się fascynujących rozmów o stylizacji, estetyce, funkcjonalności czy historii motoryzacji.
Polska jak Turcja i Wietnam
Oczywiście otwartą kwestią pozostaje, czy doczekamy się ucieleśnienia idei samochodu elektrycznego polskiej marki (serce i rozum toczą we mnie batalię) w postaci produkcyjnych egzemplarzy na ulicach. Dla Włochów z Pininfariny Izera jest marką, którą zestawiają z tureckim TOGG czy wietnamskim Vinfast. Warto wspomnieć, że obie marki to nie tylko imponujące prototypy, ale gotowe fabryki produkujące samochody, na które czekają klienci. Czy Izera sięgnie etapu, na którym obecnie znajdują się Turcy i Wietnamczycy? Czy poradzi sobie z rywalizacją na tak konkurencyjnym rynku? Sztuką jest nie tylko stworzyć czy wyprodukować, ale później to sprzedać. To bardzo ważne pytania, które wciąż pozostają bez odpowiedzi.
W historii Izery i Pininfariny nie brakuje tych, którzy już teraz mogą czuć się wygranymi (wbrew pozorom to nie tylko m.in. Włosi, którzy zainkasują stosowną gażę). To dwójka polskich studentów, która trafiła na staż w ramach porozumienia ogłoszonego w marcu 2023 r. przez Tadeusza Jelca z EMP oraz Marco Giumentaro z włoskiego biura projektowego.
Przez trzy miesiące (staż rozpoczął się we wrześniu) mogą czerpać z doświadczeń włoskich stylistów. Karolina Główczyk z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i Wojciech Pszczoliński z Sopockiej Akademii Nauk Stosowanych zaprezentowali także swoje pierwsze wspólne dzieło: koncept publicznego transportu w niezbyt odległej przyszłości. Niewykluczone, że to, co stworzyli z czasem przybierze prawdziwą formę. Trzymam kciuki. I to mocno. Wyjazd na prezentację Izery został sfinansowany przez Electromobility Poland. Firma nie miała wpływu i wglądu w treść przygotowanej publikacji.
