Fiat 124 i spokrewniony z nim Fiat 125 to jedne z najważniejszych modeli włoskiej marki. Jest to spowodowane nie tyle ich popularnością rynkową, co sukcesem licencyjnym. Chyba żaden inny model Fiata nie zarobił na nich tyle, co rzeczone bliźniaki
Fiat 124 Berlina Fiat 124 Berlina
Fiat 124
Model 124 pojawił się na rynku w 1966 roku i był ogromnym krokiem naprzód. Zastąpił wysłużony i niemodnie już wyglądający model 1300. Za nową stylistyką 124-ki stała technika. Zupełnie nowe były silniki o nowoczesnej konstrukcji. Dzięki przestronnemu i stosunkowo lekkiemu nadwoziu oraz bardzo dobrym własnościom jezdnym - jak na lata 60. - zyskał doskonałą reputację. Nic dziwnego, że jako czwarty samochód w historii zdobył tytuł Samochodu Roku (1967).
Na początku do napędu służył jedynie silnik 1200 osiągający skromne 60 KM. Nic dziwnego, 124-ka miała pełnić rolę popularnego modelu klasy średniej, podczas gdy bogatsze wyposażenie i mocniejsze silniki były zarezerwowane dla "prestiżowego" modelu 125. Po dwóch latach Fiat zaoferował większą jednostkę 1400 osiągającą 70 lub 80 KM (DOHC w modelu Special). Pod koniec produkcji klienci mogli nabyć model 124 z silnikiem 1600 z modelu 125, który dzięki 95 koniom mechanicznym czynił to auto niemal sportowym.
W rok po debiucie sedana, zwanego we Włoszech Berlina, do oferty dołączyło kombi (nazywane Familiare, Estate, Break lub Station Wagon, w zależności od rynku). Na tym nie skończył się wysyp nowości spod znaku 124...
Pokazany w 1967 roku model 124 Coupe otrzymał nadwozie zaprojektowane zupełnie od nowa. Jego twórcą był Mario Boano mający na swoim koncie projekt dla Ferrari (250 GT). Początkowo otrzymał klasyczny wygląd z pojedynczymi reflektorami umieszczonymi na zaokrąglonych błotnikach. W drugiej serii z 1970 roku zmieniono przedni pas nadając autu nowocześniejszy wygląd (zdj. poniżej). Do napędu Coupe zastosowano silnik 1400, później zastąpiony większymi jednostkami 1600 i 1800. Produkcję coupe zakończono w 1975 roku.
W momencie debiutu 124 Spider wyglądał od przodu niemal identycznie, jak 124 Coupe pierwszej serii, ale obydwa modele były luźno powiązane. Bazowały na tej samej platformie z modelu 124 Berlina, ale Spider miał rozstaw osi skrócony o 13 cm. Był też niższy, a za jego wygląd odpowiadał Tom Tjaarda.
Do napędu małego Spidera używano tych samych jednostek, co w Coupe. Jedyną różnicę stanowił silnik 2000 z Fiata 132, ale montowano go dopiero od 1979 roku. W ostatnich latach produkcji nazwę auta zmieniono na Fiat 2000 Spider, a jego wytwarzaniem zajęła się Pininfarina.
Ta wersja nadwoziowa przetrwała najdłużej z całej oryginalnej serii, produkowano ją we Włoszech do 1985 roku. W sumie powstało ponad 200 tys. Spiderów, z czego ok. 75% trafiło na rynek amerykański.
Choć Seat od początku był hiszpańską inicjatywą i powstał dzięki miejscowemu kapitałowi, to nietrudno zauważyć bliskie związki z Fiatem. Z fabryki Seata wyjeżdżały kolejne modele włoskiej marki ze znaczkami Seata, którego znak firmowy także był wzorowany na włoskim emblemacie. Fiat nie miał nic przeciwko takiej współpracy, gdyż do 1965 roku Seaty trafiały wyłącznie na hermetyczny rynek lokalny, a pierwszymi rynkami eksportowymi były kraje Ameryki Południowej.
Nie inaczej było z modelem Seat 124. Jego produkcję rozpoczęto w 1968 roku. Początkowo był on niemal identyczny z Fiatem o tej samej nazwie, z czasem jednak rozpoczęto proces modyfikacji. Efektem był model 124D produkowany do 1980 roku.
W 1970 roku Seat podjął produkcję 124 Coupe, który nosił oznaczenie 124 Sport. Przez pięć lat powstało 23,6 tys. sztuk tego pięknego coupe.
Warto jeszcze wspomnieć o modelu 1430. Jego nazwa pochodziła od pojemności podstawowego silnika, choć montowano też większe jednostki 1600 i 1800. W rzeczywistości była to "luksusowa" wersja 124-ki z kilkoma elementami pożyczonymi z modelu 125.
W 1966 roku, kiedy Fiat 124 debiutował w swojej ojczyźnie, władze radzieckie podpisały umowę licencyjną z Fiatem na jego produkcję. W Togliati powstała ogromna fabryka mająca wytwarzać go masowo, a tymczasem auto przechodziło szereg modyfikacji. W stosunku do oryginału dokonano 800 zmian, głównie mających na celu obniżenie kosztów produkcji i eksploatacji, a także wzmocnienie konstrukcji. Zastosowano silnik 1200 z prostym napędem rozrządu OHV, miększe zawieszenie lepiej radzące sobie na bezdrożach oraz większy prześwit. Auto otrzymało nazwę VAZ 2101 Żiguli, natomiast na rynki eksportowe Lada 1200.
Produkcję rozpoczęto w 1970 roku. Z czasem dokonano szeregu modyfikacji i zaprezentowano kolejne wersje, jak VAZ 2103 (Lada 1300/1500). Po dziesięciu latach przyszła pora na poważne zmiany. W 1980 roku zaprezentowano model 2105, uzupełniony po dwóch latach o 2107. Była to niejako wyższa linia modelowa oferująca nowocześniejsze rozwiązania i lepsze wykończenie. VAZ 2107 z czasem stał się podstawowym i najtańszym modelem firmy, a jego produkcję zakończono dopiero w grudniu 2011 roku.
Tak, jak Fiat 124 zastąpił model 1300, tak 125 był następcą Fiata 1500. Różnice były bardzo wyraźne, choć obie konstrukcje (124 i 125) były mocno spokrewnione. Obie też oparto na platformie poprzedników i po nich odziedziczyły rozstawy osi - w 125-ce o 85 mm większy, co miało wpływ na ilość miejsca na tylnej kanapie.
Fiat 125 był pozycjonowany jako większy i bardziej prestiżowy model. Z tego względu miał silnik 1600 (90 KM lub 100 KM w wersji Special) zaprojektowany specjalnie do tego modelu. Wersja Special otrzymała rewolucyjną jak na tamte czasy skrzynię biegów o pięciu przełożeniach. W 1971 roku auto przeszło lifting, a na liście opcji pojawił się trzybiegowy automat oraz po raz pierwszy w Fiacie tej klasy klimatyzacja. Do 1972 roku powstało we włoskiej fabryce nieco ponad 600 tys. sztuk 125-ki.
Fiat 125 Special
Fiat 125 Familiar
vidaXL Zestaw do naprawy rozrządu
vidaXL Zestaw do odpowietrzania sprzęgła i hamulca
Jedna literka, a jak wielkie zmiany oznacza. Polski Fiat 125p różnił się od oryginału szeregiem detali, które składały się na zupełnie odmienny model. Tak różny, że fabryka FSO otrzymała pozwolenie od Fiata na sprzedaż 125p na rynkach, gdzie włoski producent oferował swoją 125-kę.
Polski Fiat miał prostsze przetłoczenia nadwozia, okrągłe reflektory przednie i szereg innych zmian kosmetycznych, ale najważniejsze były różnice techniczne. Zamiast nowoczesnego silnika 1600 polskie władze zdecydowały się na dwie jednostki 1300 i 1500 z poprzednich modeli Fiata. Dla polskiego przemysłu motoryzacyjnego i tak stanowiły ogromny krok technologiczny.
Pierwsze zmiany wprowadzono w 1973 roku, kolejne, o wiele większe, w 1975. W tym samym czasie do produkcji weszły opracowane w Polsce odmiany kombi (konstrukcja własna, stworzona niezależnie od włoskiego 125 Estate) i pickup.
W 1983 roku wygasła umowa licencyjna, w związku z czym nazwę samochodu zmieniono na FSO 1500. Jego "rangę" obniżono, gdyż topowym modelem FSO od 1978 roku pozostawał Polonez. W takiej formie Duży Fiat - jak go powszechnie nazywano - przetrwał w produkcji do 1991 roku. Z fabryki na Żeraniu wyjechało łącznie ponad 1,44 mln sztuk Fiata 125p i FSO 1500.
Twierdzenie, że modele 124 i 125 to samochody światowe, nie jest przesadzone. Oprócz wymienionych wcześniej fabryk "światowe" Fiaty były produkowane lub montowane w następujących miejscach.
Fiat 124: Bułgaria (1967-1971) - Fiat 124 (CKD) Korea Płd. (1970-1975) - Fiat-Kia 124 Turcja (1971-1994) - Tofas Murat 124, Tofas Serce Indie (1985-2001) - Premier 118NE
Fiat 124 Special
Fiat 124 Familiare
Fiat 124 Coupe
Seat 124 Sport 1600
Seat 1430
Fiat 125p Kombi
Fiat 125p MR75
FSO 125p Pickup
FSO 1500
Premier 118NE
