Zadaniem układu klimatyzacji jest utrzymywanie w kabinie stałej, ustalonej przez kierowcę temperatury, jak i efektywne dążenie do jej osiągnięcia – nawet w upalne dni. By sprostać temu zadaniu, cały mechanizm musi cechować się fabryczną sprawnością. Jego sercem jest kompresor. To od jego poprawnej pracy i kondycji mechanicznej zależy w dużej mierze finalna wydajność klimatyzacji. W dużym uproszczeniu, układ klimatyzacji jest bardzo zbliżony do układu chłodzenia. Funkcją każdego z wymienionych jest obniżanie temperatury. W każdym z nich krąży też czynnik chłodzący. Główna różnica to obecność kompresora.
W układzie chłodzenia wystarczająca jest pompa wody, wprawiająca ciecz chłodzącą w ruch i wymuszając jej przepływanie przez chłodnicę. Kompresor klimatyzacji nie tylko wymusza ruch czynnika chłodzącego w układzie, ale także spręża czynnik, co umożliwia przebieg całego procesu obniżania temperatury.
Sprężony czynnik w stanie ciekłym przekazywany jest do skraplacza. W trakcie tego procesu, powstające duże ilości ciepła redukowane są przez chłodnicę klimatyzacji. Po obniżeniu temperatury czynnik wciąż pozostający w stanie ciekłym trafia do parownika, gdzie następuje jego rozprężenie. Temu zjawisku towarzyszy gwałtowne obniżenie temperatury, a schłodzone powietrze trafia do kabiny. Następnie z parownika gaz ponownie wędruje do sprężarki zaczynając cały proces od początku.
Najczęściej stosowane są sprężarki tłokowe: o stałej i zmiennej pojemności. Kompresor pierwszej grupy zawsze pracuje jednakowo, zmienia się jedynie prędkość obrotowa zależna od obrotów silnika. Ta sprężarka napędzana jest bezpośrednio paskiem, zatem im wyższe obroty jednostki napędowej, tym większa jest wydajność układu klimatyzacji. Na kole pasowym instalowane jest sprzęgło elektromagnetyczne odpowiedzialne za włączanie i wyłączanie kompresora.
Sprężarki o zmiennej pojemności CVC wyposażone są w zmienny kąt tarczy, na której zainstalowane są tłoki - zmieniane względem ciśnienia panującego w układzie. Dzięki temu dysponują jednostajną wydajnością na określonym poziomie. Bardzo często sprężarki CVC nie posiadają sprzęgła. W efekcie pracują nieustannie – gdy wyłączymy klimatyzację, urządzenie pracuje z minimalną wydajnością. Zaletą tego rozwiązania jest ciągłe smarowanie mechanizmu, wadą zaś niższa wytrzymałość.
Odpowiednio serwisowana i użytkowana klimatyzacja, pracuje bezawaryjnie przez długie lata. Ewentualne awarie wynikać mogą wówczas tylko z naturalnego zużycia eksploatacyjnego bądź uszkodzeń mechanicznych – wypadek drogowy. Aby zachować kompresor w pełnej sprawności przez długi czas, potrzebny jest regularny serwis całego układu. Coroczne sprawdzanie szczelności, uzupełnianie czynnika chłodzącego i oleju jest podstawowym warunkiem.
Jedną z najpowszechniejszych przyczyn defektów sprężarki jest jej zatarcie. Niewłaściwa ilość czynnika chłodzącego i oleju, prędzej czy później doprowadzi do jej zatarcia. Szkodliwa okazuje się także duża ilość wody w układzie, dostająca się do jego wnętrza przez długotrwałe nieszczelności parownika, skraplacza lub samego kompresora. Długo nie wymieniany osuszacz nie jest w stanie sprostać takiej ilości wilgoci w układzie. W efekcie, szybko pojawia się korozja, a pojawiające się nieczystości również uszkadzają wnętrze kompresora. Kres wytrzymałości sprężarki poprzedza wyraźny spadek efektywności chłodzenia.
Fachowe warsztaty dopuszczają dwa sposoby naprawy uszkodzonego kompresora. Po dokładnym czyszczeniu chemicznym układu, pozbyciu się zanieczyszczeń, możemy zamontować fabrycznie nowy kompresor renomowanego producenta, bądź zlecić regenerację uszkodzonego podzespołu. Wymiana na nowy to koszt przynajmniej 1500-5000 złotych. W tej kwocie wliczamy już robociznę oraz elementy montażowe. Finalna cena zależy od modelu, zaawansowania samego urządzenia, a także dostępu pod maską. By obniżyć koszty, warto rozważyć regenerację. Profesjonalnie przeprowadzona odbudowa pochłonie kilkaset złotych, przywracając pełną sprawność kompresorowi. Opiera się na wymianie zużytych podzespołów i elementów odpowiadających za szczelność urządzenia.
Klimatyzacja jest wrażliwa na wycieki płynów eksploatacyjnych. Bagatelizowanie nieszczelności prędzej czy później prowadzi do występowania uszkodzeń, a w skrajnych przypadkach zatarć kompresora. Dokonując cyklicznych przeglądów, unikniemy większości potencjalnych problemów z układem klimatyzacji. Istotne, że podstawowe czynności warsztatowe zamkną się w kwocie kilkudziesięciu złotych i zminimalizują ryzyko pojawienia się poważnej i jednocześnie kosztownej awarii.