Citroen CX | 40 lat minęło...

Równo 40 lat temu podczas Salonu Samochodowego w Paryżu Citroen pochwalił się jednym z najciekawszych samochodów tamtych czasów. Francuzi od zawsze zaskakiwali odważnymi pomysłami, nie inaczej było w przypadku modelu CX. Zapraszamy na krótką wycieczkę w przeszłość i przypomnienie sobie tego niezwykłego auta
Citroen DS Citroen DS fot. Citroen

Parę słów o poprzedniku

Nie wypadałoby pisać o Citroenie CX bez poświęcenia choćby paru słów jego poprzednikowi. Citroen DS to również auto, które zapisało się złotymi zgłoskami w historii motoryzacji. Francuzi zaprezentowali światu swoje nowe dzieło w 1955 roku podczas paryskich targów motoryzacyjnych. DS z miejsca podbił serca uczestników targów - już pierwszego dnia 12 tysięcy przyszłych kierowców postanowiło złożyć zamówienie na Citroena z klasy wyższej-średniej.

DS urzekał przede wszystkim wyglądem. Niepowtarzalne piękno Citroena z 1955 roku robi wrażenie po dziś dzień. Nie może więc dziwić nazwa, jaka przylgnęła do DS w ojczyźnie. Francuzi nazywali go deesse, co w naszym języku oznacza ni mniej ni więcej, a  boginię. Ciekawostką jest fakt, że we francuskim słowo samochód jest rodzaju żeńskiego.

Citroen DS wyjeżdżał na drogi nie tylko z fabryki w Paryżu, ale produkowano go również w Anglii, RPA, Jugosławii oraz Australii. Poprzednik naszego dzisiejszego bohatera mógł pochwalić się sprzedażą na poziomie 1,45 miliona egzemplarzy. Ze sceny zszedł rok po pojawieniu się Citroena CX, czyli w 1975.

Oprócz początkowego sedana (Berline) Citroen zbudował także wersję kombi (Break). Podczas 20 lat pojawił się także DS bez dachu, odmiana na rajdowe odcinki czy specjalna wersja prezydencka.

Tutaj zajmujemy się głównie modelem CX, dlatego pięknego DS'a potraktowaliśmy trochę po macoszemu. Po więcej informacji zapraszamy do znacznie obszerniejszego artykułu.

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen DSfot. Citroen

Citroen CX Citroen CX Citroen CX

Citroen CX - podstawowe informacje

Następca pięknej bogini pojawił się w 1974, również podczas Paryskiego Salonu Samochodowego. W króciutkim wspomnieniu DS'a napisaliśmy, że z miejsca zdobył serca przyszłych kierowców. Nie inaczej było w przypadku nowego modelu CX. Auto w konkursie na Samochód Roku zdeklasowało konkurentów (wyraźnie z tyłu został Golf pierwszej generacji oraz Audi 50). Niemieccy rywale musieli obejść się smakiem także w mniej prestiżowych konkurencjach - Citroen zgarnął nagrody za bezpieczeństwo i styl (Award Auto Style).

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CXfot. Citroen

Za nowatorski i oryginalny projekt (próżno u konkurencji szukać podobnego samochodu) odpowiadał Robert Opron. Citroen CX był pierwszym sedanem w historii francuskiej marki z silnikiem wysokoprężnym. W Citroenie postawiono także na aerodynamikę, stąd charakterystyczna nazwa CX.

Dzięki temu model CX mógł pochwalić się oszczędnością, co idealnie wpasowało się w krajobraz Europy po kryzysie naftowym z 1973. Na rynku zadebiutował rok po załamaniu się rynku (koszt baryłki ropy poszybował w granicę stratosfery po nałożeniu sankcji przez OPEC na USA ze względu na wojnę izraelsko-arabską, w której Stany oczywiście poparły Izrael, a w OPEC dominują przecież kraje arabskie) i ekonomiczny CX pozwolił Citroenowi uderzyć mocno w europejskie rynki. Do końca produkcji (lata 1974-1991) na drogi wyjechało 1,2 miliona CX'ów co Citroen uznaje za wielki sukces.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CX na ulicy wyrózniał się nie tylko niepowtarzalnym wyglądem. Francuzi wyposażyli swój nowy flagowy model w szereg innowacyjnych rozwiązań, ale tym przyjrzymy się dokładniej na kolejnej stronie. Było ich naprawdę sporo i szkoda by było poświęcić im po zaledwie jednym zdaniu.

W 1974 roku Citroen CX debiutował jako sedan. Rok później w salonach pojawiła się wersja kombi o nazwie Break (na Wyspach Brytyskich Safari). Francuzi pokazali tu prawdziwą klasę - bagażnik miał pojemność 2000 litrów, a w kombiaku można było przewieźć ładunek o wadze 900 kg. Później pojawiła się także przedłużona 7-osobowa wersja kombi Familiale. W 1976 wypuszczono na rynek odmianę Prestige (przedłużony o 28 cm, pierwotnie CX miał 4,63 m). No i nie można zapomnieć o słynnej usportowionej wersji GTi! W dzisiejszych czasach coraz modniejsze stają się auta z lat 80 tzw. YoungTimery - Citroen CX GTi robi furorę na zlotach fanów dawniejszej motoryzacji.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CXfot. Citroen

W 1985 roku Citroen CX doczekał się facelitingu - nowe zderzaki były plastikowe, zmieniono lusterka i wyraźnie stonowano odrobinę szalone wnętrze.

Zaraz przejdziemy do innowacji, jakie Francuzi upchnęli do CX'a, więc tutaj napiszemy jeszcze parę słów o wadach czterdziestolatka. Nie może przecież być zbyt różowo i słodko. Narzekano przede wszystkim na niską jakość wykonania na samym początku produkcji. Niektóre elementy we wnętrzu wręcz się sypały... Solenizanta gnębiły także liczne wycieki w układzie hydropneumatycznym. Czasem narzekano też na nie do końca dobrze działające wspomaganie kierownicy albo dużą podatność na korozję. Z każdym kolejnym rokiem produkcji Citroen starał się wszystkie te niedoróbki wyeliminować i stosować coraz lepsze materiały, ale zła reputacja pozostała. W końcu skądś wzięło się powiedzenie o samochodach na "f".

Citroen CXfot. Citroen

Jednak nie można zapomnieć, że poza tymi bolączkami Citroen CX był świetnym samochodem, który zdobył serca wielu kierowców. Po dziś dzień na świecie, również w Polsce, działają fankluby tego nowatorskiego i niepowtarzalnego modelu.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CX Citroen CX Citroen CX

Czym mógł pochwalić się CX?

Citroen to nie tylko niepowtarzalny wygląd... Francuzi postarali się, aby ich auto imponowało także nowoczesnymi rozwiązaniami nie tylko w stylistyce, ale również w innych, tych bardziej technologicznych sferach motoryzacyjnego fachu. Postaramy się tu przybliżyć kilka najciekawszych pomysłów.

Już na poprzedniej stronie wspomnieliśmy skąd wzięła się nazwa nowego Citroena. Teraz chyba każdy kto choć trochę interesuje się motoryzacją wie co oznaczają te dwie litery. CX, czyli współczynnik oporu powietrza stał się konikiem dzisiejszych projektantów samochodów. Inżynierowie przy każdej nowej premierze (nieważne czy to koncept, czy auto drogowe) przechwalają jak najniższym oporem powietrza. Aerodynamika pozwala na obniżenie zużycia paliwa, a to w czasach gdy ceny benzyny pną się wręcz nieustannie w górę sprawa najwyższej wagi. Kiedyś do współczynniku oporu powietrza nie podchodzono z taką pieczołowitością. Francuzi twierdzą, że ich Citroen CX to pierwszy samochód drogowy, przy projektowaniu którego aerodynamika odegrała tak znaczącą ("olbrzymią") rolę.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CXfot. Citroen

W Citroenie byli dumni także z układu wspomagania kierownicy Diravi. Co ciekawe, układ dostosowywał swoją siłę do prędkości z jaką CX się poruszał. Wtedy, w latach 70 ubiegłego wieku to było COŚ. Po puszczeniu kierownicy Citroen sam prostował koła - system automatycznego powrotu do linii prostej zapożyczono z modelu SM (premiera w 1970). Z kolei po DS'ie CX odziedziczył hydropneumatyczne zawieszenie o stałym prześwicie, które zapewniało świetne trzymanie się drogi.

Citroen CXfot. Citroen

Rozstaw tylnych kół był mniejszy niż tych z przodu. Dlaczego? W Citroenie chcieli, by ich samochód jak najlepiej sprawdzał się w warunkach miejskich. Dzięki mniejszemu rozstawowi kół tylnej osi CX znacznie lepiej radził sobie z zakrętami na wąskich uliczkach i ciasnymi manewrami. Podczas miejskich akrobacji nie trzeba było też martwić się o krawężniki.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CXfot. Citroen

Coś jeszcze? Nie można zapomnieć o tylnej szybie. Spostrzegawczy na pewno zauważyli, że jest z nią coś... nie tak. Jest wklęsła i nie ma wycieraczki. Taki kształt miał sprawiać, że strugi powietrza będą same dbały o czystość - wycieraczka nie była więc potrzebna. Jeżeli już przy wycieraczkach jesteśmy, to Citroen CX może pochwalić się mianem "pierwszego seryjnego samochodu", w którym z przodu zamontowano jedną, centralnie umieszczoną wycieraczkę.

Citroen CXfot. Citroen

W celu poprawy komfortu i zapewnieniu kierowcy przestrzeni w Citroenie opracowano skrzynię biegów C-matic - dzięki niej wyeliminowano pedał sprzęgła. To kolejna z nowinek w CX'ie, które sprawiały, że Citroen nie musiał bać się żadnej konkurencji.

Citroen CXfot. Citroen

CX to także pierwszy francuski samochód, w którym montowano system ABS (od 1985). W klasie wyższej-średniej Citroen CX był również jednym z najszybszych samochodów, swego czasu nawet najszybszym, ale wersjom GTi CX'a więcej czasu poświęcimy za chwilę.

Citroen CXfot. Citroen

A... no i nie zapominajmy o wnętrzu!

Wnętrze Citroena CX Wnętrze Citroena CX Wnętrze Citroena CX

Wnętrze

Dzisiejsze Citroeny również robią wrażenie swoim wyglądem. Nowy Cactus albo modele z powoli wyodrębniającej się marki DS w środku wyglądają co najmniej ciekawie. Na pewno nikt nie zarzuci im nudy! A jak sprawy miały się 40 lat temu? Opinię o wnętrzu CX każdy musi wyrobić sobie sam... to jeden z tych projektów, który jednych zachwyci, innych zniechęci.

W oczy rzuca się duża jednoramienna kierownica. W zamyśle projektantów to właśnie przez nią kierowca miał sięgać do stacyjki. W ogóle całą kierownicę zaprojektowano tak, aby kierowca mógł używać wszystkich przełączników (światła, kierunkowskazy, klakson itd.) bez odrywania rąk. Wymuszało to też na kierowcy odpowiednie, najbezpieczniejsze ustawienie dłoni.

Pierwsze Citroeny CX (po odświeżeniu CX w 1985 wnętrze odrobinę stonowano) wyposażono w niepowtarzalny obrotomierz i prędkościomierz. Nie były to klasyczne zegary, a obrotowe bębny schowane za szkłem powiększającym. Co powiecie o takim rozwiązaniu? Nawet dzisiaj wygląda kosmicznie.

W ogóle co Wy myślicie o wnętrzu CX? Podobają Wam się takie odważne eksperymenty czy jednak wolelibyście jeździć czymś z bardziej stonowaną stylistyką?

Wnętrze Citroena CXfot. Citroena

Wnętrze Citroena CXWnętrze Citroena CX

Wnętrze Citroena CXWnętrze Citroena CX

Citroen CX GTI Citroen CX GTI Citroen CX GTI

Citroen CX GTi

Słynny Golf GTI zadebiutował w 1975. Citroen na podobny ruch zdecydował się już po dwóch latach, w 1977 roku na rynku pojawił się Citroen CX GTi, którego silnik 2.4 wyposażony był we wtrysk paliwa. GTi został uznany za najszybszy francuski samochód drogowy. Groźnie wyglądająca pani z reklamy GTi to amerykańska, urodzona na Jamajce, piosenkarka Grace Jones.

Citroen CX GTIfot. Citroen

Później, po 10 latach od premiery, Citroen zaprezentował jeszcze mocniejszą wersję CX'a model CX25 GTi Turbo (do produkcji wszedł w 1985 i to on jako pierwszy Francuz otrzymał ABS). Dzięki turbo pod maską naszego bohatera pracowało 168 koni mechanicznych. Wersja GTi znajdowała się w produkcji do samego końca kariery CX'a, czyli do roku 1991.

Citroen CX 25 GTI TURBO 2fot. Citroen

Citroen CX 25 GTI TURBO 2fot. Citroen

Citroen CX 25 GTI TURBO 2fot. Citroen

Citroen CX Citroen CX Citroen CX

Jeszcze parę ciekawostek

O Grace Jones, którą Citroen zatrudnił do reklamy usportowionej wersji GTi już wspominaliśmy. Amerykanka z Jamajki była ikoną popkultury lat 70 i 80,  a jej niepowtarzalny styl promieniuje na dzisiejsze "gwiazdki" - choćby Lady Gaga przyznaje się do inspiracji Grace Jones. Sam pomysł wykorzystania wizerunku piosenkarki jest ciekawy. Pani Jones (właściwie to pani Mendoza) nie występuje w reklamówkach jako modelka opierająca się o maskę CX'a czy szczebiocząca o zaletach Citroena. Nie... Główną rolę grają jej włosy uczesane na kształt modelu CX.

Citroen CX GTi Grace Jonesfot. Citroen

Citroen CX nie przeszedł niezauważony wśród najważniejszych osobistości tamtych lat. CX był etatowym samochodem francuskiego rządu. Jeździł nim m.in. prezydent V Republiki Jacques Chirac. Cytryna trafiła także do NRD na usługi Erich Honeckera, przywódcy komunistycznych Niemiec. Ale to nie wszyscy... Na CX'a skusił się również król Norwegii Harald V. Innym władcą, któremu Citroen CX bardzo się spodobał był amerykański dyktator - Manuel Noriega z Panamy. Z kolei książę Luksemburga pojechał przerobionym CX'em do ślubu.

Citroen CXfot. Citroen

Citroen CX wystąpił w kilku filmach i serialach. Mowa tu m.in. o komedii z 1980 "Szeregowiec Benjamin", australijskim filmie "Tim" z rolą Mela Gibsona albo serialu sci-fi dla dzieci "Chocky". W jednym z odcinków brytyjskiego Top Gear Jeremy Clarkson przerobił naszego bohatera na trzypiętrowy dom na kołach.

Co jeszcze warto wiedzieć o CX'ie? Przykładowo służył jako ambulans. Powstała też wersja z trzema osiami.

Citroen CX karetkafot. Citroen

Więcej o:
Copyright © Agora SA