Rolls-Royce | Historia najlepszej marki świata

Zbitka dwóch słów, a dokładniej nazwisk Rolls-Royce to w motoryzacji synonim bogactwa i luksusu z najwyższej półki. Zastanawialiście się gdzie to wszystko się zaczęło? Korzenie marki sięgają maja 1904 i lunchu podczas którego spotkało się dwóch panów - Henry Royce i Charles Rolls.
sir Henry Royce sir Henry Royce sir Henry Royce

Parę słów o historii

Zacznijmy może od starszego z gentelmanów, czyli urodzonego w 1863 roku w Alwalton (wieś 117 km na północ od Londynu) Henry'ego Royce. Dzisiaj uważa się go za jednego z pionierów motoryzacji. Wieść niesie, że poważna przygoda Henry'ego z konstruowaniem samochodów zaczęła się od kupna auta marki Decauville, które okazało się wyjątkowo awaryjne. Znany z dbałości o detale i perfekcjonizmu Royce doszedł do wniosku, że bez problemu może go poprawić. Kolejnym wnioskiem inżyniera był pomysł, że sam może konstruować znacznie lepsze samochody.

Charles RollsCharles Rolls

Drugi z bohaterów przyszedł na świat w stolicy Zjednoczonego Królestwa w roku 1877. Charles Rolls studiował mechanikę w Cambridge. Jako jeden z niewielu studentów miał swój własny samochód i bardzo szybko zaczął brać udział w wyścigach. W celu zdobycia pieniędzy na swoją pasję założył salon samochodowy, gdzie można było kupić głównie auta spoza Wysp Brytyjskich. Szukając angielskiego producenta niezawodnych samochodów trafił właśnie na sir Henry'ego Royce'a.

Oprócz motoryzacji Charles Rolls pasjonował się także samolotami (uważany jest za jednego z pionierów awiacji). Jako pierwszy człowiek przeleciał nad kanałem La Manche w obydwie strony bez lądowania. Pan Przestworzy odwrócił się od Rollsa w 1910 - 12 lipca tego roku Charles zginął w wypadku lotniczym. Przy okazji zapisał niezbyt wesołą kartę w historii Wielkiej Brytanii, stał się pierwszą ofiarą katastrofy samolotu na wyspach.

wypadek Charlesa Rollsafot. The Illustrated London News, 16.07.1910 | Wypadek Charlesa Rollsa

Jak już wspomnieliśmy, panowie spotkali się w maju 1904 podczas lunchu. Wtedy to nawiązali współpracę, którą sformalizowano dwa lata później. Powstała ich wspólna firma Rolls-Royce Limited. Co ciekawe, początkowo układ nazwisk miał być odwrotny, Royce-Rolls, jednak Anglicy zdecydowali, że lepiej trzymać się porządku alfabetycznego.

Esencją każdej firmy motoryzacyjnej, czyli samochodami zajmiemy się za chwilę, teraz jeszcze spójrzmy na ogólną historię Rolls-Royce'a. Pierwsza fabryka nowej marki powstała w Manchesterze, w 1908 Anglicy przenieśli się do Derby, by w 1946 wylądować w Crewe. W 1921 Roll-Royce ruszył na podbój Nowego Świata, jednak wielki kryzys zmusił Brytyjczyków do opuszczenia Massachusetts po dziesięciu latach działalności. Przez całą swoją historię Rolls-Royce zajmował się także produkcją silników do samolotów, w 1973 nastąpił podział na dwie spółki: lotniczą i samochodową.

Fabryka Rolls-Royce'a w Crewefot. Rolls-Royce | Fabryka w Crewe

Rolls-Royce'a także dotknęła globalizacja i dominacja wielkich koncernów - dzisiaj nie jest to już stricte angielska marka. W 1980 nastąpiła fuzja z firmą Vickers (to jeszcze spółka z Brytanii), ale już w 1998 roku Rolls-Royce Motor Cars wpadł w ręce grupy Volkswagen. Po prawnym zamieszaniu w 2003 roku Rollsa przejęła inna niemiecka marka, tym razem z Bawarii.

Pierwsze cztery samochody Rolls-Royce'a

Wszystko zaczęło się od modelu 10 hp z roku 1904. Sir Henry Royce w swoim pierwszym dziele pod skrzydłami nowej marki umieścił dwucylindrowy silnik o pojemności 1.8 litra. Premierowa jednostka Rolls-Royce'a rozwijała całe 12 koni mechanicznych i pozwalała rozpędzić się do 63 km/h. Produkcję planowano na 20 sztuk, jednak w 1906 wyprodukowano ostatniego 10 hp, a licznik zatrzymał się na 16 autach. Uważa się, że do dzisiaj przetrwały 4 premierowe Rollsy - dwa w rękach prywatnych (najstarszy z 1904 został zakupiony na aukcji za 3,2 miliona funtów... z wliczeniem wszystkich opłat i podatków kwota sięgnęła podobno 3,6 miliona), jeden należy do brytyjskiego muzeum i można go podziwiać w Manchesterze, a ostatni jest w rękach Bentleya.

Trzeba pamiętać, że początkowo Rolls-Royce dostarczał jedynie podwozie z silnikiem. Klient kabinę i resztę samochodu musiał zamówić w innej, wyspecjalizowanej firmie. Na indywidualne zamówienie Rolls-Royce również mógł się tym zająć.

Rolls-Royce 15 hpfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce 15 hp

Wynikiem porozumienia Rollsa i Royce'a ze wspomnianego lunchu był także model 15,. zaprezentowany w Paryżu razem z 10 hp. 15 hp wszedł do produkcji w 1905 z trzycylindrowym silnikiem na pokładzie.

Rolls-Royce 20 hpfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce 20 hp

Na tych samych targach zaprezentowano także model 20 hp, ten z kolei napędzany był silnikiem czterocylindrowym. Dwa Rollsy 20 hp wzięły udział w zmaganiach samochodowych na wyspie Man w 1905. Percy Northey dojechał jako drugi. Jednak już rok później Rolls-Royce zwyciężył. 20 hp wysłano także do Stanów, gdzie w 1906 triumfował w Yonkers. Powstały dwie wersje modelu 20 hp: podstawowa Heavy 20 i skrócona (z 2 896 mm do 2 692 mm) znana jako Light 20. Z niezbyt ciężkim nadwoziem Light 20 mógł pojechać 84 km/h.

Rolls-Royce 30 hpfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce 30 hp

Ostatnim samochodem z pierwszej czwórki Rollsa był sześciocylindrowy 30 hp. On również został zaprezentowany na salonie w Paryżu, choć nie do końca... Anglicy pokazali wtedy jedynie silnik. 30 hp w przeciwieństwie do poprzednich Rollsów celował już w najwyższą półkę, tę z której znamy Rolls- Royce'a dzisiaj.

Rolls-Royce - Spirit of Ecstasy Rolls-Royce - Spirit of Ecstasy fot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Spirit of Ecstasy

Rolls-Royce nierozerwalnie łączy się z majestatyczną figurką Spirit of Ecstasy, która dumnie lśni na masce samochodów brytyjskiej marki. Nie można jej nazwać zwykłym znaczkiem, to już legenda wśród emblematów samochodowych.

Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Spirit of Ecstasy to pochylona kobieta z rozwianym przez pęd powietrza ubraniem. Ducha ekstazy nazywa się także Emily, Silver Lady albo Flying Lady. Na samochodach Rolls-Royce'a Emily zaczęła pojawiać się od 1911 roku. Modelką, dzięki której figurka powstała była Eleanor Velasco Thornton.

Eleanor Velasco ThorntonEleanor Velasco Thornton | zdjęcie z 1911

Rolls-Royce - Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

W najnowszych Rollsach Latająca Dama może schować się wewnątrz maski pod specjalną klapką. Wystarczy wcisnąć odpowiedni guzik.

Na stulecie Emily Rolls-Royce zorganizował sesję z pięknymi modelkami. Oczywiście inspirowaną słynną figurką Spirit of Ecstasy.

Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Spirit of Ecstasyfot. Rolls-Royce | Spirit of Ecstasy

Rolls-Royce Silver Ghost Rolls-Royce Silver Ghost fot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Ghost

Inne modele Rollsa sprzed wojny

Jak doskonale wiemy na tych 4 samochodach się nie skończyło i Rolls-Royce wypuścił jeszcze niejedno świetne auto. Postaramy się przypomnieć kilka ważnych, choć oczywiście nie weźmiemy na tapetę wszystkich samochodów Brytyjczyków.

Z pewnością jednym z najważniejszych modeli w historii marki jest następca 30 hp Rolls-Royce 40/50 hp znany szerzej jako Silver Ghost. Pierwsze egzemplarze wyjechały na drogi w roku 1907 z 7-litrowym silnikiem, który generował niecałe 50 KM. Dwa lata później Brytyjczycy zdecydowali się na większy silnik i pojemność wzrosła do 7428 cm3. Silver Ghost znajdował się w produkcji przez niemal 20 lat. To właśnie 40/50 hp sprawił, że Rolls-Royce na stałe zagościł na samochodowej mapie świata - z fabryk (najpierw w Manchestrze, później w Derby) wyjechało aż 7 874 Silver Ghostów. Prestiżowe pismo Autocar ochrzciło w 1907 40/50 hp mianem "najlepszego samochodu na świecie". Hasło, którego Rolls trzyma się pod dziś dzień.

Rolls-Royce Phantom Ifot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom I

Silver Ghost został zastąpiony w 1925 roku przez kolejną legendę - pojawiła się świetnie znana nazwa Rolls-Royce Phantom (znany też jako 40/50 hp Phantom). Pierwszy Phantom miał od poprzednika większy silnik (już 7.7 litra) o mocy 96 koni mechanicznych. W latach 1925 - 1931 sprzedano 3 512 Rollsów.

Rolls-Royce 20 hpfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce 20 hp

W 1922 pojawił się także nowy 20 hp, później w 1929 zastąpiony przez Rolls-Royce'a 20/25. Obydwa Rollsy miały być "małymi samochodami" brytyjskiej marki. Przeznaczone były dla osób samodzielnie prowadzących własne auto. Model 20 hp zrobił prawdziwą furorę wśród bogatych lekarzy, prawników i biznesmenów.

Przed wojną wypuszczono jeszcze m.in. drugiego i trzeciego Phantoma oraz model Wraith. o Phantomie III należy wspomnieć, ponieważ to pierwszy Rolls-Royce z silnikiem V12. Osiągi limuzyny to już nie przelewki - prędkość maksymalna to 148 km/h, a pierwsza setka pojawiała się na liczniku po niecałych 17 sekundach.

Rolls-Royce Phantom IIfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom II

Rolls-Royce Phantom IIIfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom III

Fabryka w Crewe Fabryka w Crewe fot. Rolls-Royce | Fabryka w Crewe

Co działo się w Rollsie podczas II WŚ?

Druga Wojna Światowa przyniosła kilkuletnią przerwę w produkcji samochodów. Na zlecenie brytyjskiego Ministerstwa Lotnictwa Rolls-Royce wziął się za silniki lotnicze dla brytyjskiej armii. Produkcja ruszyła pełną parą nie tylko w Derby, ale także w nowej fabryce Rollsa w Crewe (do której marka przeniosła się na stałe w 1946). Wojna sprawiła, że Rolls-Royce stał się poważnym graczem na rynku silników lotniczych, cytując oficjalną stronę: "konkurencyjnym gigantem napędzającym rozwój lotnictwa".

Gloster Meteorfot. Domena Publiczna | Gloster Meteor

Nie są to puste słowa - to właśnie silnik Rollsa pracował w pierwszym alianckim odrzutowym myśliwcu (Glosterze Meteor). Rok po wojnie Gloster pobił nawet rekord prędkości w powietrzu zbliżając się do 1000 km/h.

Jednak to nie odrzutowce grały pierwsze skrzypce podczas II wojny światowej, pierwszy z nich Me 262 pojawił się dopiero w 1944. Silniki Rolls-Royce'a zasłynęły przede wszystkim jako jednostki znane z takich legendarnych maszyn jak Hawker Hurricane i Supermarine Spitfire (bohaterowie walk RAF-u z Luftwaffe) oraz uznanego za jeden z najlepszych myśliwców w historii P-51 Mustang (w niektórych pracowały oryginale silniki z Anglii, w innych Packard V-1650, czyli produkowana w Stanach na licencji Rollsa wersja słynnego Merlina).

Supermarine Spitfirefot. Domena Publiczna | Supermarine Spitfire

Hawker Hurricanefot. Domena Publiczna | Hawker Hurricane

P-51 Mustangfot. Domena Publiczna | P-51 Mustang

Rolls-Royce Phantom IV Rolls-Royce Phantom IV fot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom IV

Kto jeździł Phantomem IV?

Jednemu z Rolls Royce'ów poświęcimy trochę więcej czasu. Dlaczego wybraliśmy akurat Rolls Royce'a Phantoma IV? To jeden z najrzadszych samochodów, jakie wypuściła na drogi brytyjska marka - w latach 1950-1956 wyprodukowano tylko 18 Phantomów. I każdy trafił do jakiejś znanej i ważnej osobistości.

Najpierw parę słów o samym samochodzie. Phantom IV to oczywiście duchowy następca modelu Phantom III z roku 1936. Nowego Phantoma oparto na wydłużonym i wzmocnionym podwoziu Silver Wraith, w którym skrócono jeszcze rozstaw osi. Pod długą maskę trafił 5.7-litrowy ośmiocylindrowy rzędowy silnik o nieimponującej dzisiaj mocy 166 koni mechanicznych. Za przeniesienie napędu na tylne koła odpowiadała 4-biegowa skrzynia biegów.

Rolls-Royce Phantom IVfot. Domena Publiczna | Rolls-Royce Phantom IV

Najwięcej, bo aż trzy Phantomy IV trafiły do hiszpańskiego dyktatora generała Francisco Franco. Hiszpański przywódca zamówił Phantoma w trzech różnych wariantach: 7-osobową limuzynę, 5-osobową limuzynę i kabriolet. Wszystkie były czarne i mocno opancerzone. Trzy Phantomy sprawił sobie także ostatni szejk, a później  pierwszy emir Kuwejtu Abd Allah III as-Salim as-Sabah. Jeżeli chodzi o kolory Abdullah miał więcej polotu i fantazji - jedna limuzyna była beżowo granatowa, drugą polakierowano w dwóch odceniach zielonego, a ostatni zakup z sierpnia 1955 lśnił złotem, miedzią i srebrem. Kto bogatemu zabroni?

Królowa w Rolls-Royciefot. Rolls-Royce | Królowa w Rolls-Roycie

Phantoma IV nie mogło oczywiście zabraknąć w brytyjskiej rodzinie królewskiej. Dwa trafiły do samej Elżbiety II. Królowa dostała od Rolls-Royce'a pierwszego Phantoma IV, jakiego w ogóle wyprodukowano. Na masce zamiast figurki Spirit of Ecstasy pojawił się święty Jerzy ze smokiem. Królowa zadbała też o swojego męża księcia Filipa - siedzenie kierowcy zostało zmodyfikowane, tak aby ten mógł sam prowadzić. To właśnie pierwszy Phantom IV zawiózł Jej Wysokość na otwarcie Parlamentu w 1954.

Oprócz dwóch egzemplarzy królowej do rodziny królewskiej trafiły jeszcze Rollsy księcia Gloucester, Mariny księżnej Kentu (najpierw należał do dyrektora Rolls-Royce'a) oraz Phantom zakupiony przez Małgorzatę Windsor. Na masce jej Rollsa zamiast Emily pojawił się pegaz. Młodsza siostra królowej również poprosiła o modyfikację fotela kierowcy, ale z myślą o sobie.

Rolls Royce Phantom IV Królowejfot. Domena Publiczna | Rolls Royce Phantom IV Królowej

Kto jeszcze jeździł jednym z 18 Phantomów IV? Przykładowo Aga Chan III, polityk dawnych Indii i jeden z twórców Pakistanu. Kolejna limuzyna trafiła do Fajsala II specjalnie na jego koronację na króla Iraku. Inny Phantom trafił do Iranu jako własność Mohammada Rezy Pahlawiego (ostatniego szachinszacha Iranu, odsuniętego od władzy przez irańską rewolucję islamską). Po rewolucji trwał konflikt do kogo ów Phantom należy: do rodziny Pahlavi'ch czy Iranu. W końcu auto przyznano Persom i dzisiaj można je oglądać w irańskim Narodowym Muzeum Samochodów.

Rolls-Royce Silver Wraith Rolls-Royce Silver Wraith fot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Wraith

Jeszcze kilka aut z historii

Zaraz po wojnie Brytyjczycy powrócili do produkcji cywilnych samochodów. Wspomniany przez nas Phantom IV pojawił się na rynku w 1950, ale pierwsze powojenne modele to Silver Wraith z 1946 i Silver Dawn z 1949. Silver Wraith znajdował się w produkcji przez 13 lat. To właśnie po wojnie podjęto decyzję, że Rolls Royce zacznie oferować samochody z fabrycznym nadwoziem. Rewolucją okazał się Silver Dawn.

Rolls-Royce Silver Dawnfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Dawn

1955 to rok Silver Clouda, który dostał zadanie zastąpienia Silver Dawna. Przez 10 lat produkcji był podstawowym samochodem Rolls-Royce'a. Produkcja sięgnęła pułapu 7 372 sztuk. W 1965 sam został zastąpiony przez model Silver Shadow.

 

Rolls-Royce Silver Cloudfot. Rolls-Royce | Rolls Royce Silver Cloud

Rolls-Royce Silver Shadowfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Shadow

Później w ofercie angielskie firmy zaczęły się pojawiać m.in. nowe Phantomy, Silver Spirit, Carmague, Corniche czy Flying Spurt. Ciekawostką jest fakt, że model Carmague był pierwszą limuzyną Rollsa zaprojektowana w systemie metrycznym, doczekał się także takich nowinek technologicznych, jak bezkanałowa klimatyzacja.

Rolls-Royce Silver Spiritfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Spirit

Rolls-Royce Carmaguefot. Rolls Royce | Rolls-Royce Carmague

Rolls-Royce Cornichefot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Corniche

Rolls-Royce Silver Spirit IIfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Silver Spirit II

W latach 60 świat zmienił się nie do poznania, a odbiorcami Rolls Royce'ów oprócz najwyżej postawionych polityków, miliarderów i koronowanych głów stali się także aktorzy, gwiazdy rocka i ludzie, których dzisiaj określimy mianem celebrytów. W 1965 Rolls Royce zagrał nawet jedną z głównych ról w filmie "Żółty Rolls-Royce".

Rolls-Royce i sławni ludziefot. Rolls-Royce | Rolls-Royce i sławni ludzie

Przypomnienie fot. Rolls-Royce | Przypomnienie "Żółtego Rolls-Royce'a" w Goodwood 2013

Inna ciekawa historia to przypadek Rolls-Royce'a Phantoma V, które zamówił sobie John Lennon. Pierwotnie auto Beatlesa było białe, później przemalowano je na matową czerń, by w końcu zaskoczyć wszystkim psychodelicznymi motywami. Żółty Phantom w fantazyjne wzory to jeden z najbardziej znanych Rollsów. I pamiątka po legendarnym muzyku.

Rolls Royce Phantom V Johna Lennonafot. Domena Publiczna | Rolls Royce Phantom V Johna Lennona

Rolls-Royce Phantom Coupe Rolls-Royce Phantom Coupe fot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom Coupe

Dzisiejsze Rollsy

To historia... a co teraz oferują Anglicy klientom z paroma zerami na koncie?

Na oficjalnej stronie znajdziemy trzy samochody:

- Rolls Royce Phantom, a tak naprawdę całą rodzinę, bo oprócz podstawowej wersji można jeszcze kupić Phantoma o zwiększonym rozstawie osi, Coupe i Drophead Coupe.

Rolls-Royce Phantomfot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom

Rolls-Royce Phantom Drophead Coupefot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom Drophead Coupe

Rolls-Royce Phantom z rozszerzonym rozstawem osifot. Rolls-Royce | Rolls-Royce Phantom z rozszerzonym rozstawem osi

- Rolls Royce Ghost, w tym roku podczas Salonu Samochodowego w Genewie zaprezentowano drugą generację. Ghosta również można zamówić w wersji o zwiększonym rozstawie osi.

Rolls Royce Ghost IIfot. Rolls-Royce | Rolls Royce Ghost II

Rolls Royce Ghost IIfot. Rolls Royce | Rolls Royce Ghost II

Rolls Royce Ghost II z rozszerzonym rozstawem osifot. Rolls-Royce | Rolls Royce Ghost II z rozszerzonym rozstawem osi

Rolls Royce Ghost II z rozszerzonym rozstawem osifot. Rolls-Royce | Rolls Royce Ghost II z rozszerzonym rozstawem osi

-Rolls Royce Wraith, czyli bazujące na Ghoście coupe typu fastback. Rolls-Royce z dumą podkreśla, że to ich najszybszy samochód w całej bogatej historii. V12 spod maski Wraitha generuje moc 633 koni mechanicznych co pozwala rozpędzić się do pierwszej setki w 4,6 sekundy. Więcej dowiecie się z naszego obszernego artykułu.

Rolls Royce Wraithfot. Rolls Royce | Rolls Royce Wraith

Rolls Royce Wraithfot. Rolls Royce | Rolls Royce Wraith

Więcej o:
Copyright © Agora SA