60 lat napędu 4x4 w samochodach Toyota

W sierpniu 1951 roku, na zorganizowanej przed głównym tokijskim dworcem kolejowym wystawie, odbyła się pierwsza publiczna prezentacja samochodu Toyoty z napędem na 4 koła. Ani czas, ani miejsce nie były przypadkowe. Pojawił się wtedy, kiedy był najbardziej potrzebny i dawał ogromną szansę rozwoju fabryki, która podejmując wyzwanie, wyznaczyła nowe tory własnej historii

Dzisiaj nikt nie wyobraża sobie Toyoty bez segmentu aut z napędem na dwie osie, dla wielu to właśnie Toyota Land Crusier stała się wręcz synonimem marki. Pierwsze próby uruchomienia przez Toyotę produkcji aut z napędem na 4 koła związane były z pytaniem Biura Zaopatrzenia Armii Stanów Zjednoczonych, skierowanym do zarządu Toyoty w 1951 r. Chodziło o możliwość szybkiego opracowania i podjęcia produkcji takiego pojazdu w Japonii, a wiązało się bezpośrednio z początkowo lokalnym, a wkrótce światowym konfliktem, który przeszedł do historii pod nazwą "wojny koreańskiej". USA zależało wtedy na dostarczaniu samochodów wojskowych z rejonu znajdującego się znacznie bliżej "teatru wojny". W niespełna rok projekt, jak również i fabryka, gotowe były do produkcji pierwszego, powojennego japońskiego samochodu terenowego, oznaczonego roboczo jako Toyota Jeep, a oficjalnie BJ 20, gdzie litera B oznaczała rodzaj silnika, a J - rodzaj podwozia. Pod względem technicznym była to konstrukcja wzorowana na amerykańskim jeepie, tyle że nieco większym. Posiadała rzędowy, 4-cylindrowy silnik wysokoprężny o pojemności 2,2 l i mocy 85 KM, skrzynię biegów o 3 przełożeniach, reduktor, dwa mosty napędowe zawieszone na podłużnych resorach piórowych i solidną stalową ramę. Napęd stały kierowany był na koła tylne, a przedni dołączany w razie konieczności.

Jak się jednak okazało, zakończenie wojny koreańskiej zweryfikowało propozycję rządu USA. Również początkowe zainteresowanie samochodem japońskich sił policyjnych nie zapewniło zwrotu sfinansowania projektu. Samochód jednak istniał i decyzją Kiichiro Toyoty postanowiono przedsięwzięcie kontynuować we własnym zakresie. Mało tego, Kiichiro Toyota jako doskonały strateg w zakresie ekonomii i marketingu, dostrzegł w nim idealny produkt eksportowy i to właśnie do Stanów!

Pierwsze BJ20 dotarły tam w sierpniu 1955 r., ale już na początku pierwszym problemem okazała się nazwa. Auto nie mogło nazywać się Toyota Jeep, ponieważ oprotestowała to firma Willys Overland - właściciel słynnego określenia GP (general purpouse). Wtedy, odpowiedzialny za eksport Toyoty Hanji Umehara wymyślił funkcjonującą do dziś nazwę Land Cruiser.

Po pierwszych doświadczenia okazało się, że Fordy i 4WD GM-y są szybsze, nie posiadają skłonności do przechyłów przy większych prędkościach i są bardziej komfortowo wyposażone. Reakcja Toyoty była błyskawiczna - zastosowano większe i bardziej wydajne, 6-cylindrowe silniki benzynowe o mocy 125 KM oraz zmieniono charakterystykę zawieszeń. Zrezygnowano ze zbyt miękkich resorów pochodzących ze sprzedawanego w USA osobowego modelu Crown, zastępując je nowymi, eliminującymi efekt "shimmy".

Nowy, poprawiony i oferowany na rynku w 10 wersjach nadwoziowych model oznaczono FJ20. Oczywiście, nie mogło zabraknąć ukochanego przez amerykanów pick-upa, który nosił oznaczenie FJ24 JA. Tym razem FJ spodobał się Amerykanom na tyle, że spowodował nawet spadek zainteresowania podstawowym modelem Toyoty na rynku USA, jakim był wspomniany Crown.

FJ20 w wersjach z krótkim rozstawem osi (2265 mm) i długim (2650 mm) przetrwał w produkcji przez 29 lat. Jego odmłodzoną, ale zawsze z napędem 4 x 4 wersją, była przez krótki okres czasu seria 30, a potem wprowadzona w na rynek od 1960 r. seria FJ40. Wizualne nie było poważniejszych różnic w porównaniu z FJ20, ale istotnym elementem była zamiana silnika na 6-cylindrowy o pojemności 3,9 litra, osiągający moc 125 KM i moment obrotowy 209 Nm.

Od 1963 r. ofertę FJ40 w wersji van (FJ45V) powiększono o dwudrzwiowe nadwozia z miękkim dachem lub hardtopem i podwoziami o rozstawie osi nawet do 2642 mm. Jednocześnie zachowano pierwotne rozwiązania związane z użytkowymi cechami samochodu, choćby takie jak szybka możliwość demontażu drzwi, czy "położenia" przedniej szyby. W latach 1961-65 wyprodukowano ponad 50 tys. Toyoty FJ.

W 1967 r. na jej bazie powstała bardziej komfortowo wyposażona wersja FJ55V. Bez problemów samochód poruszał się z prędkością podróżną 130 km/h, zapewniał komfort porównywalny z autem osobowym i jako pierwszy samochód japoński 4WD pozytywnie przeszedł testy zderzeniowe spełniające wymogi norm amerykańskich.

Model ten zapoczątkował kolejną serię Cruiserów serii 50, uzyskujących bardzo wysokie notowania wśród klienteli na całym świecie, a zwłaszcza w USA, Australii i na Bliskim Wschodzie. Od 1975 r. znalazły się w nich nowe silniki 2F (4,2 l). Do 1973 r. sprzedano ich ponad 300 tys. szt. Ze względu na zmienioną stylistykę nadwozia, do serii F50 przywarła potoczna nazwa moose (ang - łoś).

Rok 1976 zaznaczył się szczególnie w historii Toyoty z napędem 4WD. Po pierwsze, w celu zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa udoskonalono podwozie (obniżenie środka ciężkości), a po drugie, do klubu 4WD dołączył produkowany od 1969 r. i rozpoznawalny na światowych rynkach jako wybitny "twardziel" - pick-up Toyota Hilux.

Od momentu pojawienia się pierwszego BJ, kolejny LC serii 60 stał się w pełni komfortowym autem z nadwoziem typu kombi i napędem 4WD i "urósł" o ponad 80 cm! Posiadał dwustustrefową klimatyzację, wspomaganie kierownicy, po raz pierwszy automatyczną skrzynię biegów i całą gamę silników zarówno benzynowych, jak i wysokoprężnych, od 4- do 6-cylindrowych o mocach 155 KM. W gamie silników znajdowała się również wprowadzona do produkcji w 1987 r. 6-cylindrowa, 4-litrowa jednostka napędowa 3F z wtryskiem paliwa (seria 62).

Kolejną generacją Land Cruisera była seria 70 w dwudrzwiowych wersjach nadwoziowych (BJ70, BJ70V, LJ71G) i 4-drzwiowe KZJ78W, bardzo unowocześnione pod względem technicznym, ale stylistycznie nawiązujące do korzeni, czyli modelu BJ.

Na bazie samochodów z napędem 4WD ze średnim rozstawem osi, ale ze zmienionym pod względem stylistycznym nadwoziem, produkowano auta również pod nazwą Toyota Prado. Kolejne istotne udoskonalenia techniczne zastosowano w modelach wprowadzonej na rynek w 1991 r. serii 80. Istotnymi zmianami było zastąpienie resorów sprężynami spiralnymi i przede wszystkim zastosowanie permanentnego napędu na wszystkie koła z międzyosiowym mechanizmem różnicowym oraz automatycznymi blokadami mostów napędowych. Seria 80 wytwarzana była do 1997 r. i obecna na rynku równolegle z wprowadzonym do produkcji w 1994 r. pierwszym SUV-em Toyoty, czyli Toyotą RAV 4 XA10 (RAV - Recreational Active Vehicle with 4-WD).

Auto to, będące początkowo odpowiedzią koncernu na SUV-y Forda czy Subaru Forster, również wpisuje się w udział Toyoty w segmencie samochodów 4WD, ale o innym niż Land Cruiser i Hilux przeznaczeniu i prestiżu. Obecnie, po drugiej generacji XA20 z 2000 r., jest to już trzecia seria RAV 4 oferująca najwyższe z możliwych standardy konstrukcyjne, technologiczne i użytkowe. Dostępna jest w dwóch wersjach długości z silnikowymi benzynowymi o pojemności 2.0, 2.4, 2.5 i 3.5 litra oraz 2.2 l turbodieslami i oczywiście od początku z permanentnym napędem 4WD.

Od maja 1996 r. rozpoczęto produkcję kolejnej LC serii 90, występującej również w wersji Prado. Po raz pierwszy samochody te wyposażane były w elektroniczny system ATC (Active Traction Control), pozwalający na pełne i optymalne wykorzystanie mocy i momentu obrotowego silników podczas jazdy w terenie, system kontroli pozycji nadwozia VSC (Vehicle Stability Control), rozbudowane systemy bezpieczeństwa biernego i czynnego, jak również w dostosowane do obowiązujących norm systemy ograniczające emisję substancji szkodliwych dla środowiska naturalnego.

Rozwinięciem serii 90 w aspekcie dalszego zwiększenia komfortu i wyposażenia (m.in. standardowa nawigacja satelitarna) jest seria 100, w której znalazły się po raz pierwszy nowe 32-zaworowe, 4.7-litrowe silniki V8 o mocy 230 KM i momencie obrotowym 434 Nm oraz nowy rodzaj zawieszenia hydropneumatycznego z elektroniczną kontrolą twardości i adaptacji do warunków jazdy.

Ostatnią, współczesną odsłoną LC jest wprowadzona do produkcji w 2008 r. seria 200, dzieląca platformę podłogową (już nie ramę!) z Lexusem LX 570. Już samo zestawienie tych dwóch marek wyjaśnia główne cele założeń konstrukcyjnych. Luksus i perfekcja techniczna, łącząca komfortowe wyposażenie z doskonałymi, porównywalnymi z najbardziej wyrafinowanymi, spotykanymi w autach typowo terenowych, własnościami trakcyjnymi - to najbardziej skrótowa ich charakterystyka.

Napęd na 4 koła, komfort i bezpieczeństwo. Tak można w największym skrócie podsumować 60 lat dążeń Toyoty do stworzenia samochodu optymalnego. Optymalnego pod względem możliwości wykorzystania w każdych warunkach drogowych i w każdym punkcie globu ziemskiego. Optymalnego również ze względu na prestiż i relacje producenta z klientem. Dawniejsze hasło Toyoty: Jeśli kupiłeś Toyotę Land Cruiser, kupiłeś coś, co nigdy nie traci na wartości, coś, co zawsze da Ci satysfakcję i do końca spełni oczekiwania często sprawdza się nie tylko w przypadku tego modelu. Równie aktualne jest dla wszystkich modeli Toyoty, ale przede wszystkim tych, które mocno wgryzają się w marzenia wszystkimi, czterema kołami.

tekst pochodzi z magazynu Automobilista

Toyota Land Cruiser - Rączy mastodont

Samochody: Land Cruiser - ogłoszenia motoryzacyjne

Więcej o:
Copyright © Agora SA