Absolutny Brak Stresu

Szwedzi i Niemcy zbadali, że do 40 proc. wszystkich wypadków samochodowych dochodzi w czasie hamowania. Aż jedna piąta mogłaby się w ogóle nie wydarzyć, gdyby powszechnie stosowano ABS

Ile osób uratował? Tego nikt nie policzył, ale od chwili wymyślenia systemu blokowania się kół podczas hamowania i wprowadzenia go do seryjnej produkcji 30 lat temu ocalonych można liczyć w tysiącach. Pewnie dlatego producentów samochodów nie trzeba było zmuszać żadną ustawą ani rozporządzeniem -w lipcu 2006 roku dobrowolnie zawiązali koalicję na rzecz stosowania ABS-u. Zgodnie z nią wszystkie nowe, sprzedawane na terytorium Wspólnoty Europejskiej auta osobowe do 2,5 tony muszą mieć ABS w wyposażeniu standardowym. Do porozumienia przystąpiły też Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów "Acea", Japońskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów "Jama" oraz Koreańskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów "Kama".

Mimo postępu i miniaturyzacji zasada działania systemów ABS pozostała niezmieniona. Specjalne czujniki mierzą szybkość, z jaką obraca się każde z kół, i przekazują tę informację do sterownika. Ten zaś zamyka lub otwiera dolot płynu do hamulców. Jeżeli któremuś z kół grozi zablokowanie wskutek zbyt intensywnego hamowania, system redukuje ciśnienie płynu tylko w tym jednym kole. Jeśli koło ponownie obraca się swobodnie, ciśnienie znów zostaje podwyższone.

Z czasem system ABS zaczął obrastać w kolejne funkcje. W1986r., wykorzystując ABS, Bosch wprowadził do produkcji seryjnej system ASR zapobiegający poślizgowi kół napędowych. Dzięki niemu pojazd może łatwiej przyspieszać na śliskiej nawierzchni, a także zachowuje większą stabilność auta na zbyt szybko pokonywanych zakrętach (poprzez redukcję mocy silnika).

Elektroniczny system kontroli trakcji (ESP) - najobszerniejszy obecnie system regulacji siły hamowania - został wprowadzony w 1995 roku. System poprawia stabilność pojazdu nie tylko podczas ruszania i hamowania, ale także w większości sytuacji na drodze. W przypadku zagrożenia poślizgiem i wypadnięciem pojazdu z toru jazdy ESP obniża moc silnika i wyhamowuje poszczególne koła.

Co polscy kierowcy wiedzą o systemie ABS?

Okazuje się, że prawie wszyscy uczestnicy szkoleń mają raczej mgliste pojęcie o tym, jak ów system działa. Choć sądzą inaczej. Według badań Pentora 75 proc. respondentów uważa, że wie, jak działa system ABS, ale jedynie 39 proc. godziło się ze stwierdzeniem, że mocne naciśnięcie pedału hamulca powoduje jego sprawne działanie ABS-u. 30 proc. indagowanych twierdzi, że ABS wydłuża drogę hamowania, 55 proc. sądzi, że ABS skraca drogę hamowania, a 15 proc. tego nie wie. Z kolei 43 proc. badanych sądzi, że ABS lepiej działa na mokrej niż na suchej nawierzchni. Ponad 20 proc. kierowców nie wiedziało natomiast, czy ABS działa lepiej na mokrej, czy na suchej nawierzchni.

Bosch a ABS

Nie jest tajemnicą, że największy wkład w stworzenie ABS-u ma niemiecka firma Bosch. W 1978 roku jako pierwsza na świecie wprowadziła system do produkcji seryjnej, dużo wcześniej pracując nad jego udoskonalaniem. Już na początku XX wieku konstruktorzy zastanawiali się, w jaki sposób zapobiegać blokowaniu kół samochodów, pojazdów szynowych lub samolotów. Bosch w 1936 roku zgłosił do patentu "urządzenie zapobiegające blokowaniu kół pojazdu mechanicznego w trakcie hamowania". Wszystkie prototypy współczesnego ABS-u były jednak zbyt skomplikowane, awaryjne i powolne.

W roku 1948 układ zastosowano w samolotach (m.in. Dunlop Maxaret- AntiSkid). Chodziło tu głównie o uniknięcie uszkodzenia opon w czasie lądowania, wskutek nadmiernych ilości ciepła wydzielających się z blokowanych kół. Te próby, jak się błędnie uważa, nie miały jednak większego wpływu na konstrukcję samochodu, gdyż zastosowanie lotniczego układu ABS było po prostu za drogie.

Odmianę układów zapobiegających blokowaniu kół wynaleziono także dla pojazdów szynowych (m.in. Rapidbremse). Zapobiegały one długotrwałemu blokowaniu kół podczas hamowania, a co za tym idzie, zeszlifowaniu obręczy kół kolejowych.

W 1964 roku Bosch przejął przedsiębiorstwo Teldix, które pracowało nad ABS-em, i dwa lata później w trakcie jazd próbnych inżynierowie odnotowali krótsze drogi hamowania w samochodach z prototypami ABS-u. System pozwalał przy tym zachować sterowność i stabilność na zakrętach.

Trwałość sterownika elektronicznego, który składał się z około tysiąca części analogowych oraz zastosowanych w nim obwodów bezpieczeństwa, nie była jednak wystarczająca do rozpoczęcia produkcji seryjnej. Zmieniło się to dzięki technologii cyfrowej i obwodom scalonym. Udało się ograniczyć liczbę części elektronicznych do 140. I tak po 14 długich latach prac przygotowawczych w 1978 roku na rynek wszedł boschowski system ABS 2 - początkowo jako wyposażenie dodatkowe w klasie S Mercedesa, a wkrótce potem także w modelach serii 7 BMW.

Tomasz Płaczek, kierownik ds. szkoleń Szkoły Auto

Kierowcy wiedzą, że system ABS jest elementem bezpieczeństwa wymyślonym i opracowanym w laboratoriach. Zdają sobie sprawę, że ma ratować nasze życie, jednak większość z nich nie wie, jak działa, i nie potrafi prawidłowo go zastosować. W Polsce funkcjonuje przeświadczenie, że z ABS-em trzeba obchodzić się ostrożnie. Podczas szkoleń kierowcy mówią wręcz, że ABS często przeszkadza im w skróceniu drogi hamownia. Problemy, z którymi spotykają się podczas zatrzymania pojazdu na skrzyżowaniu, "na tarce", kładą na karb ABS-u, natomiast chodzi o jego nieprawidłowe zachowanie. Zakładają, że ABS lepiej działa w pewnych warunkach drogowych, a gorzej w innych. Tymczasem podczas szkoleń w Szkole Auto staramy się im uświadomić, że system zawsze działa doskonale, potrzebuje jedynie odpowiedniej reakcji kierowcy - zdecydowanego i mocnego wciśnięcia pedału hamulca i trzymania go do całkowitego zatrzymania się samochodu.

Historia ABS-u

1936 - Bosch otrzymuje patent na "urządzenie zapobiegające blokowaniu kół pojazdu mechanicznego wtrakcie hamowania".

1971 - Cadillac oferuje jako wyposażenie specjalnie sterowany komputerowo system ABS na tylnej osi.

1978 - Bosch wprowadza na rynek system ABS (ABS 2), który zastosowano początkowo w samochodach Mercedes- Benz klasy S, następnie BMW 7.

1981 - Zastosowanie systemu ABS wpojazdach użytkowych.

1986 - Milionowy układ Boscha opuszcza fabrykę.

1987 - Początek produkcji seryjnej systemu ASR na potrzeby samochodów osobowych.

1989 - Premiera drugiej generacji ABS-u - 2E - sterownik jest montowany bezpośrednio przy agregacie hydraulicznym.

1992 - 10 milionów wyprodukowanych systemów ABS firmy Bosch.

1993 - Do produkcji seryjnej wchodzi piąta generacja systemu (ABS 5.0) z zaworami magnetycznymi ułatwiającymi połączenie z systemem ASR.

1995 - Kolejna miniaturyzacja (ABS 5.3) komponentów.

1998 - Generacja systemu ABS 5.7 zmniejszającą poziom hałasu działania systemu oraz umożliwiającą integrację z systemem ESP.

1999 - 50 milionów wyprodukowanych systemów ABS firmy Bosch.

2001 - Początek produkcji seryjnej ABS 8 firmy Bosch.

2003 - 69 proc. wszystkich nowych modeli aut wyprodukowanych na całym świecie jest standardowo wyposażona w ABS.

2004 - Na obszarze UE nowe samochody dopuszczane do ruchu muszą być wyposażone w układ ABS.

2007 - 150 milionów wyprodukowanych systemów ABS firmy Bosch.

Copyright © Agora SA